Palo Alto, California (VS) – Een kleine satelliet geörienteerd langs het magneetveld van de Aarde moet tijdig waarschuwen voor aanstaande aardbevingen.


Als in het binnenste der Aarde de spanning oploopt en aardlagen beginnen te scheuren, ontstaan volgens een theorie daarbij zeer laagfrequente magneetgolven. Vanaf 1 juli 2003 moet een satelliet dergelijke golven gaan detecteren. De ontwikkelaars denken dat als dit lukt ze een instrument dat in de toekomst tijdig waarschuwt voor de aardschokkende natuurrampen.

Al jaren geleden namen Russische en Franse satellieten bij aardbevingen extreem laagfrequente signalen waar. De Russische satelliet Cosmos 1809 registreerde bijvoorbeeld in 1989 iedere keer als hij in de buurt van Armenië kwam signalen bij 140 herz en 450 herz. Amerikaanse onderzoekers hebben nu een kleine satelliet ontwikkeld die moet bewijzen dat bij sterke aardbevingen (zwaarder dan 6 op de schaal van Richter) dergelijke extreem laagfrequente signalen meetbaar zijn.
Volgens de theorie banen de magneetgolven die ontstaan als rots scheurt, zich van het hypocentrum van een aardbeving een weg naar het oppervlak. Dat kan een afstand van vijf tot tachtig kilometer zijn. Aan het oppervlak planten de golven zich verder door de atmosfeer, waarna ze op een hoogte van honderd tot tweehonderd kilometer breken aan de grens met de ionosfeer en zich dan in de richting van het plaatselijke aardmagneetveld verder voortplanten. Op een hoogte van 650 kilometer hangt volgens planning de satelliet met zijn magnetometer parallel aan de aardmagneetveldlijnen. De magnetometer registreert in een aantal banden de trillingen van 0,5 herz tot duizend herz. Daarop zendt de satelliet de meetgegevens naar het aardoppervlak.
De voorbereidingen zijn gemaakt en de satelliet is klaar voor lancering. De kosten voor onderdelen en lancering bedragen nog geen $ 200.000. Daarna is het wachten of het komende jaar een aardbeving van minimaal zes op de schaal van Richter optreedt en de satelliet bijbehorende signalen meet, zodat de onderzoekers kunnen bevestigen dat de theorie klopt.

Erick Vermeulen