Volgend jaar zal een blinde in Australië voor het eerst een bionisch oog ontvangen. Het zicht dat hiermee terugkomt, is vergelijkbaar met dat van niet-blinde mensen. Het oog bestaat uit een camera op een bril die visuele informatie uit de omgeving direct doorgeeft aan de hersenen.
Foto: Samuel Johnson
De doorbraak moet het zicht herstellen van mensen bij wie het netvlies van het oog niet meer werkt. ‘Je hebt helemaal geen oogbol nodig’, zegt Arthur Lowery van de Monash-universiteit in Australië, die bezig is met de ontwikkeling van het kunstmatige oog.
Lichtflitsen
Een onderdeel van het hulpmiddel zijn 11 kleine plaatjes die elk 43 elektroden bevatten. Deze plaatjes worden geïmplanteerd in hersengebieden die visuele informatie verwerken. Wanneer je deze gebieden stimuleert, geven mensen aan dat ze lichtflitsen zien.
Pixels
Volgens Lowery kan elke elektrode een stip licht geven die vergelijkbaar is met een pixel. In totaal leveren de plaatjes ongeveer 500 pixels. Dat is genoeg voor het creëren van een simpele afbeelding. De resolutie ligt hiermee ver onder het vermogen van een normaal oog, maar het bionische oog kan wel de basis van het zicht herstellen.
De portier is een blinde
De camera zendt beelden naar een kleine processor die de gebruiker bij zich draagt. Dit apparaat neemt de meest relevante delen uit het beeld en zendt die naar de plaatjes in de hersenen. ‘De processor kun je vergelijken met een cartoonist’, zegt Lowey. ‘Hij moet een complexe situatie sterk vereenvoudigd weergeven.’ Een gezicht bestaat hierdoor maar uit tien lichtstippen. ‘Dat lijkt weinig, maar het geeft toch meer informatie dan je denkt.’ Hij herinnert zich het verhaal van een blinde receptionist die niet kon zien of bezoekers binnenkwamen of juist naar buiten gingen en dus ook niet wist of die mensen met ‘hallo’ of ‘tot ziens’ begroet moesten worden. ‘Wanneer je een stip kunt zien die van je af beweegt, geeft dat al heel veel informatie’, zegt hij.
Oude televisie
De eerste vrijwilligers zijn mensen die kort geleden hun zicht hebben verloren door een ongeluk. Het kan namelijk zijn dat het mechanisme niet werkt bij mensen die vanaf de geboorte blind zijn. Als alles volgens plan gaat, zullen de vrijwilligers uit de operatie wakker worden met een grof gezichtsvermogen. ‘Een beetje zoals het beeld van de eerste televisie van John Logie Baird uit de jaren ’20’, zegt Lowery.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook: