Chili – Een zwakke ster in de zuidelijke Melkweg bestaat bijna enkel uit waterstof en helium. Deze ster kan hiermee model staan voor de Melkweg net na de Oerknal.

Een internationaal team van astronomen heeft een zwakke ster ontdekt die bijna geheel bestaat uit waterstof en helium. Deze ster – de HE 0107-5240 op een afstand van 36.000 lichtjaar van de Aarde – is waarschijnlijk in de jonge jaren van de Melkweg gevormd. In deze begintijd hadden er nog geen kernfusieprocessen plaatsgevonden en waren enkel het tijdens de Oerknal gevormde waterstof en helium aanwezig. Hiermee kan de ster – die tienduizend keer zwakker is dan de zwakste sterren die met het blote oog zichtbaar zijn – de astronomen helpen begrijpen wat er net na het ontstaan van het heelal is gebeurd.

De oude ster HE 0107-5240 tussen zijn jongere collega’s

Vlak na de Oerknal bestond de Melkweg uit een gaswolk van waterstof en helium. Samentrekkingen van dat gas produceerden de sterren. Vervolgens traden er in die sterren fusiereacties op die de zwaardere elementen opleverden. Sterren van latere generaties bestaan dan ook voor een klein gedeelte uit de zwaardere elementen die door hun voorgangers werden geproduceerd en door supernova’s het heelal in werden geslingerd.
Astronomen zijn al tientallen jaren op zoek naar zogenaamde Populatie-III-sterren, representanten van de allereerste sterrenpopulaties. Grappig genoeg waren deze sterren niet het hoofddoel van dit onderzoek. Terwijl zij zochten naar quasars, ontdekten de sterrenkundigen per toeval ook een kleine achtduizend Populatie-III-sterren. Het onderwerp van hun publicatie in Nature, de HE 0107-5240, kan meteen in het Guinness Book of Records: de ster bevat het kleinste percentage zware elementen van alle bekende sterren.

Sonja Jacobs