Wageningen (NL) – Met een nieuwe techniek heeft Richard Immink laten zien hoe in planten eiwitten de aflezing van een gen aanschakelen.


Bij planten activeren zogenaamde MADS-box-eiwitten genen die een rol spelen bij de ontwikkeling van een plant. Totnogtoe onderzochten wetenschappers deze eiwitten in gist. Richard Immink van Plant Research International kon met de aan de Wageningen Universiteit ontwikkelde techniek Fluorescence Resonance Energy Transfer dit onderzoek in planten zelf uitvoeren. Daarbij vond hij enkele nieuwe interacties tussen de eiwitten en DNA. Eind mei promoveerde hij op het onderzoek.
Bepaalde eiwitten, die bekendstaan als transcriptiefactoren, binden in de celkern aan DNA en geven daarmee een seintje dat een gen kan worden afgelezen. Daartoe moet zo'n eiwit eerst met een gelijk of een ander eiwit een dimeer vormen. Immink toonde aan dat de eiwitten al in het cytoplasma een dimeer vormen, en daarna pas de celkern binnendringen. Daar geven ze dan het sein dat een gen met worden aan- of uitgeschakeld.

Een gangbare onderzoeksmethode gaat uit van overexpressie. Daarbij activeren onderzoekers bijvoorbeeld bloemengenen op de bladeren en bestuderen dan de functie van zo'n gen. Immink liet zien dat deze methode een risico inhoudt. Soms vangen de gevormde eiwitten andere eiwitten weg, doordat ze dimeren vormen, en verhinderen een volgende genactivering. Ze bereiken zo het tegengestelde effect. De onderzoeker kan daaruit een verkeerde conclusie trekken.

Erick Vermeulen