Santa Cruz, Californië (VS) – De recente ontdekking van een nieuwe, stikstofbindende bacteriesoort in de open oceaan zorgde voor opschudding in de mariene wetenschap.


Een onderzoeksteam onder leiding van Jonathan Zehr, marien bioloog aan de University of California, Santa Cruz (VS), trof een nog onontdekte stikstofbindende bacteriesoort aan in de Stille Oceaan bij Hawaii. De bacteriën lijken te behoren tot het geslacht Synechocystis, dat onder de cyanobacteriën valt. Deze fotosynthetiserende bacteriën kunnen stikstofgas uit de atmosfeer omzetten in organische stikstofverbindingen. Die komen weer ten goede aan andere organismen, die zelf geen stikstof kunnen fixeren. Op die manier spelen cyanobacteriën, als natuurlijke bemesters van de oceaan, een belangrijke rol in mariene ecosystemen.
De nieuwe Synechocystis-soort is zo'n honderd keer groter dan de gemiddelde mariene bacterie. Ook komt de soort in relatief grote dichtheden voor. “Blijkbaar wordt er in de open oceaan veel meer stikstof gefixeerd dan we altijd dachten,” zegt Zehr. “Er zijn vrij veel soorten stikstofbinders bekend die in kustwateren leven, maar in de open oceaan hadden we tot voor kort maar twee soorten aangetroffen. Wat we nu weten en begrijpen van de biochemische processen in de oceanen is waarschijnlijk nog steeds niet meer dan het topje van de ijsberg.”
De ontdekking van de nieuwe cyanobacterie heeft belangrijke gevolgen voor de bestaande modellen van chemische kringlopen op aarde. De hoeveelheid stikstoffixatie in de oceaan is bijvoorbeeld in grote mate bepalend voor de groei van mariene algen, die koolstofdioxide uit de atmosfeer opnemen en op die manier het klimaat beïnvloeden.

Nienke Beintema