LEUVEN (B) – Een eiwit dat voor uitzaaiingen zorgt, blijkt ook het aantal voor tumoren zo noodzakelijke bloedvaten te verminderen. Leuvense wetenschappers ontdekten dit tot hun verrassing tijdens hun onderzoek naar het ontstaan van tumoren.


Een Leuvens team onder leiding van professor Peter Carmeliet wist reeds dat het eiwit PAI-1 een belangrijke rol speelt bij het vormen van tumoren. PAI-1, Plasminogeen Activator Inhibitor, remt de plasminogeenactivator. Weinig PAI-1 zorgt dan voor weinig remming en leidt tot veel plasmine. Plasmine breekt de extracellulaire matrix af die cellen bij elkaar houdt. De matrix valt uit elkaar en de cellen komen vrij. Weinig PAI-1 zorgt dus voor losse cellen en zou veel uitzaaiingen veroorzaken. “Zou”, want er bleek meer aan de hand te zijn.

Om te bewijzen dat een tekort aan PAI-1 voor tumoren zorgt, hadden de Vlaamse onderzoekers muizen gemaakt met uitgeschakeld PAI-1. Nadat ze deze knock-out muizen hadden ingespoten met tumorcellen bleek tot verbazing van de onderzoekers dat de diertjes juist minder tumoren ontwikkelden dan muizen met werkzaam PAI-1.

De Belgische onderzoekers van het departement voor Transgene Technologie en Gentherapie vonden toch een verklaring voor het paradoxale verschijnsel. Door afbraak van de extracellulaire matrix gaan niet alleen tumorcellen rondzwerven, maar verliezen ook veel andere cellen hun houvast. Bloedvatvormende cellen, bijvoorbeeld, werken niet goed meer. Bloedvaten zijn zeer belangrijk voor tumoren. Zij voorzien tumoren van noodzakelijke voedingsstoffen. Zonder bloedvaten kunnen de tumoren niet groeien, geen andere cellen aanvallen en niet uitzaaien.

De Leuvense wetenschappers publiceerden hun bevindingen in Nature Medicine. Onderdrukking van PAI-1 door een medicijn zou de verspreiding van tumoren kunnen verminderen. Vaak echter is de groei en verspreiding van tumoren van diverse factoren afhankelijk (zie Kanker in België 2). De groep van professor Carmeliet werkt dan ook samen met groepen van andere Vlaamse universiteiten om de genezing van kanker op meer fronten tegelijk aan te pakken.

DR