Eet jij ham tijdens je zwangerschap? Waaat, ook worst? Nee, echt? Maar weet je dan niet dat je baby dan leukemie krijgt. Jaahaa! Je kan dat beter maar niet eten, vindt de Gezondheidsraad. Hoezo, niet bewezen? Nee, maar het zou toch kunnen? Ik zou het maar niet doen als ik jou was.
Het staat er echt, in het pas verschenen rapport van de Gezondheidsraad over kinderleukemie. ‘Het is ook aan te raden, gegeven de onzekerheid over een oorzakelijk verband met kinderleukemie, dat zwangere vrouwen geen vlees eten dat is behandeld met nitriet, zoals ham, spek en worst.’
Een advies vanuit het voorzorgsprincipe, heet dat. Niet dat het verband met kinderkanker is bewezen, maar gewoon voor de zekerheid.
En dat terwijl de kop van het persbericht van de Gezondheidsraad geruststellend is: ‘Beperkt bewijs voor rol omgevingsfactoren bij kinderleukemie’. En in de eerste alinea nog duidelijker: ‘De meeste gevallen van kinderleukemie kunnen naar alle waarschijnlijkheid niet voorkomen worden.’ Dan weet je het eigenlijk al – geen nieuws.
In gewone mensentaal zegt dit persbericht dat kinderleukemie een rotziekte is die gewoon toeslaat, en dat een gezonde leefstijl waarschijnlijk geen biet helpt om die ziekte te voorkomen. De enige risiciofactor waar de Gezondheidsraad hard bewijs voor heeft verzameld, zijn röntgenfoto’s en CT-scans. Daar kun je als arts bij kinderen of foetussen maar beter terughoudend mee zijn.
Maar waarom houdt de Gezondheidsraad het daar dan niet gewoon bij? Nee hoor, onder het mom ‘je kan niet voorzichtig genoeg zijn’ slingert Fred Woudenberg, voorzitter van onderzoekscommissie, via het ANP een hele lijst adviezen de wereld in. Wat je moet doen om het risico op leukemie te verkleinen. Zonder dat hij daar hard bewijs voor heeft.
En de zwangeren zijn weer eens de bok. Roken en drinken tijdens de zwangerschap zou leukemie kunnen bevorderen. Ook ham dus ook. Oh, en borstvoeding is goed tegen leukemie, al hebben we daar ook al geen hard bewijs voor. Opvallend genoeg beveelt Woudenberg dan weer geen crèchebezoek aan, terwijl dat volgens het rapport net zo ‘misschien´ beschermt als borstvoeding. Maar ja, borstvoeding adviseren hoort nou eenmaal en crèchebezoek hoort niet. Kortom, een hele lijst slecht onderbouwde goede raad.
Daar krijg ik nou ‘slecht onderbouwde goede adviezen’-eczeem van. Ontwikkeld tijdens mijn eigen zwangerschappen. Dan blijkt dat de hele wereld een mening heeft over gezond leven, en vooral over gezond eten. Natuurlijk moet je als zwangere niet drinken. Maar verkoop mij dat alsjeblieft niet onder het mom van ‘pas op, leukemiegevaar’. En laat hameters met rust tot je bewijs hebt dat ham niet deugt.
Gelukkig had ik een fijne verloskundige die tot mij sprak: “Geen rauw vlees, geen rauwmelkse kaas, geen alcohol, geen rauwe schaaldieren, niet roken, wel folium. En geen blaadjes over voedsel tijdens je zwangerschap, want die maken je stapelgek.”
Voor iedereen die niet zo’n fijne verloskundige heeft, heb ik een dringend advies. Het beste is om helemaal niets meer eten. Dan weet je zeker dat je niets eet waar je kindje leukemie van kan krijgen. Lang leve het voorzorgsprincipe, zeg ik maar. Nou vooruit, een slokje water mag.
