De volgende stap in onze verovering van de ruimte zou een permanente vestiging op de maan moeten zijn, zegt astronaut Chris Hadfield. Haastige spoed naar Mars kan onze dood betekenen, waarschuwt hij.

Chris Hadfield. Foto: NASA
Chris Hadfield: ‘We weten nog niet hoe we permanent ergens anders kunnen leven dan op aarde.’ Foto: NASA

Waarom vindt u dat we moeten proberen op de maan te leven voordat we naar Mars gaan?
‘Tienduizenden jaren lang hebben mensen hetzelfde patroon gevolgd op aarde: eerst fantaseerden we ergens over, vervolgens konden we ernaartoe dankzij technologische ontwikkeling en tot slot vestigden we ons daar. Op die manier zijn de eerste mensen vijftig-, zestigduizend jaar geleden ook in Australië terechtgekomen. Zo hebben we ook de stap gemaakt van Joeri Gagarin en Alan Shepard naar mensen die wandelen op de maan en mensen die leven in een baan om de aarde.
‘In het internationale ruimtestation ISS leven zes mensen en het is al zeventien jaar onafgebroken bemand. Maar echt permanent ergens anders wonen dan op onze eigen planeet? We weten nog niet hoe dat moet.
‘Daarom denk ik dat we eerst naar de maan moeten, als we dit historische patroon volgen. Niet alleen om opnieuw te bevestigen dat we ernaartoe kunnen, maar om te laten zien dat we er ook kunnen wonen.’

LEESTIP Het heelal. 100 pagina’s tjokvol fascinerende kosmische wetenschap in woord en beeld, € 8,50 Bestel in onze webshop

Vicepresident Mike Pence zei onlangs dat de Amerikanen naar Mars zouden gaan. Hoe lang denkt u dat dat nog gaat duren?
‘Dat kan hij wel zeggen, maar hij is al lang geen vicepresident meer tegen de tijd dat het zover is. Ik denk dat we uiteindelijk eerst een generatie lang op de maan zullen wonen voordat we Mars bereiken. Als de aarde en de maan in gevaar zouden zijn en de enige manier om onze soort te redden is door de planeet te verlaten, dan kunnen we Mars bereiken met de technologie van gisteren. Maar we zouden de reis waarschijnlijk geen van allen overleven.
‘Het is alsof jij en ik in Parijs met kleine kanootjes over de Seine peddelen en zeggen: ‘We hebben boten, we hebben peddels, laten we naar Australië gaan.’ Terwijl we nauwelijks in staat zijn Het Kanaal over te steken! In zo’n soort boot zitten we nu, wat betreft ruimtevaart. Een reis naar Mars is voorstelbaar, maar het is nog steeds veel verder weg dan de meeste mensen denken.’

Waarom denkt u dat er onderweg naar Mars zo veel mensen zullen sterven?
‘Bij ruimtevaart op zulke lange afstanden heb je te maken met ontelbare onbekende factoren. Er zijn een paar gevaren die we kennen: onbetrouwbare apparatuur en een tekort aan voedsel voor zo’n lange tijd, bijvoorbeeld. Maar er zijn nog veel meer dingen die we niet weten: wat zijn de gevolgen van kosmische straling op het menselijk lichaam? Wat voor ruimtevaartuig moeten we bouwen? Wat zijn de psychologische effecten van hetzelfde eentonige uitzicht, maanden en maanden lang? En je gaat ergens naartoe waar nog nooit iemand heen geweest is, daar moet je ook rekening mee houden.’

Mensen hebben zich wel vaker ergens gevestigd en de boel vernield om vervolgens weer verder te trekken. Is er een risico dat we behalve de aarde ook de ruimte zullen vernielen?
‘Ik ben 2600 keer de aarde rond geweest en ik kan niet zeggen dat onze planeet vernield is. Denk aan de planetoïde die een einde maakte aan de dinosauriërs, die richtte pas echt schade aan. We moeten weliswaar betere rentmeesters zijn van de aarde, maar om te zeggen dat we ergens opduiken en de boel vernielen, dat is een negatieve oversimplificatie.
‘Ik heb de hele aarde vanuit de ruimte kunnen zien. Het mooie is dat je dan ineens een vaag begrip krijgt van wat 4,5 miljard jaar – zo oud is onze planeet – betekent. De aarde is enorm robuust en veerkrachtig, en heeft veel ergere dingen te verduren gehad dan de mensheid. Ik denk dat een van de redenen dat we zoveel ophef maken over de vernietiging van de aarde is dat we ons daardoor machtig en belangrijk voelen. Zo van: hé, wij doen ertoe.’

Bent u door uw rondjes om de aarde in een existentiële crisis geraakt?
‘Nee, integendeel. Ik denk dat het alles in het juiste perspectief plaatst. Het brengt een gevoel van rust, vrede en begrip. Als je alleen maar naar CNN kijkt, dan word je gek, denk ik. Dat is toch een bizarre informatiebron om je beslissingen op te baseren? Maar als je begrijpt wat 4,5 miljard jaar betekent en wat de afstand van hier tot Mars eigenlijk is, en je vraagt je dan af wat de betekenis van een of andere nieuwsuitzending is, dan realiseer je je dat het niet meer dan ruis is. En wie kan het wat schelen wat iemand vandaag in 140 karakters getypt heeft? Dat is niks meer dan roddel met een stropdas om.’