Het onderzoekslab van Facebook heeft een expressieve robot ontwikkeld: een kunstmatig intelligente animatie dat kan leren en nabootsen hoe mensen hun gezichtsuitdrukkingen op elkaar afstemmen.

Door te knikken, met de ogen te knipperen en met subtiele vervormingen van de mond laten mensen hun gesprekspartner weten dat ze hun aandacht hebben. Om een robot hetzelfde gedrag aan te leren, lieten de onderzoekers van Facebook de robot urenlang honderden opnames van Skype-gesprekken analyseren. Daarbij instrueerden de onderzoekers de robot om het menselijk gezicht op te delen in 68 segmenten en die elk afzonderlijk te beoordelen.

De robot leerde het gedrag te kopiëren. De robot bleek in staat om tijdens het bekijken van een opgenomen Skype-gesprek een passende gezichtsuitdrukking te vertonen. Als een persoon lachte, koos de bot er bijvoorbeeld voor om zijn mond ook te openen of om zijn hoofd licht te kantelen.

De onderzoekers lieten vervolgens testpersonen beoordelen hoe natuurgetrouw de robot op hen overkwam. De deelnemers kregen animaties te zien van gezichtsuitdrukkingen van zowel de bot als van andere mensen. De deelnemers merkten geen verschil.

Gemiddelde persoonlijkheid

Een kanttekening bij de onderzoeksresultaten is dat de animaties simplistisch waren, en niet waarheidsgetrouw. Het is daarom nog maar de vraag of het algoritme hetzelfde effect kan bewerkstelligen voor robots die meer op mensen lijken. Bovendien moet een echt realistische gesprekspartner aan meer criteria voldoen dan alleen het aanleren van de basisregels van gezichtscommunicatie. Dat zegt robotdeskundige Goren Gordon aan de Tel Aviv University in Israël. ‘Echte gezichtsuitdrukkingen zijn gebaseerd op wat je denkt en voelt.’

Wat het algoritme eigenlijk doet, is een ​​’gemiddelde persoonlijkheid’ creëren, zegt computerwetenschapper Louis-Philippe Morency van de Carnegie Mellon University in Pittsburgh. De volgende stap is dat geavanceerde robot zich verschillende persoonlijkheden kunnen aanmeten, of zich kunnen aanpassen aan de persoon waarmee zij het gesprek voeren.

Het is bekend dat mensen liever spreken met robots die hun eigen gezichtsuitdrukking nabootsen, zegt Gorden. Robots beheersen deze subtiele elementen van menselijke interactie volgens hem nog te weinig.

Imagoprobleem

Het onderzoek van Facebook is bedoeld om robots van hun imagoprobleem af te helpen. Met robots die totaal niet op ons lijken hebben we over het algemeen geen probleem, maar robots die op ons lijken en toch ook weer niet, vinden we maar eng. Nieuwe algoritmes moeten de robots helpen om nog meer op mensen te gaan lijken en op die manier uit dat zogenaamde ‘griezeldal’ (‘uncanny valley‘) te klimmen. Gordon: ‘Op een gegeven moment komen ze aan de andere kant van het dal er weer uit. Dat is althans het streven.’

Facebook zal later deze maand de onderzoeksresultaten presenteren op de internationale conferentie over intelligente robots en systemen in Vancouver.