Vaccinaties kunnen jaren of zelfs levenslang beschermen tegen ziektes. Amerikaanse onderzoekers hebben nu ontdekt hoe immuuncellen het voor elkaar krijgen om een infectie te onthouden zodat ze decennia na een vaccinatie nog weten wat ze te doen staat.
Bron: Blausen Medical
De onderzoekers ontdekten dat een deel van de immuuncellen die tijdens de vaccinatie actief zijn, uitzonderlijk lang blijven leven. Zo blijft de kennis jarenlang aanwezig in het lichaam. Deze langlevende cellen gedragen zich als normale immuuncellen die nog nooit een infectie van dichtbij gezien hebben, schrijven de onderzoekers. Maar als je beter naar hun DNA kijkt, zie je dat het veteranen zijn. Ze hebben eerder gestreden en houden zich gedeisd tot hun jarenoude ervaring en kennis weer nodig is in de strijd.
Gele koorts
In een vaccin zit vaak een verzwakte of dode variant van de ziekteverwekker waar je voor ingeënt wordt. De T-cellen van je immuunsysteem verslaan die verzwakte ziekteverwekker gemakkelijk. Als je weer besmet raakt, herkennen de T-cellen de vijand en weten ze wat ze moeten doen.
Om te begrijpen hoe je immuunsysteem een ziekteverwekker na decennia nog kan herkennen, bestudeerden de onderzoekers mensen die ingeënt werden tegen de gele koorts. Deze infectieziekte wordt veroorzaakt door een virus dat door muggen verspreid wordt.
Deuterium
De onderzoekers volgden de immuuncellen in het lichaam van de proefpersonen nadat ze ingeënt waren. Dat deden ze door de proefpersonen een kleine beetje water te laten drinken dat deuterium bevatte in plaats van waterstof. Deuterium is niet giftig. En het weegt iets meer dan waterstof, waardoor de twee van elkaar te onderscheiden zijn. Als de proefpersonen dit water drinken voor een vaccinatie, bevat het DNA van de immuuncellen die dan vormen, deuterium. De onderzoekers kunnen het verschil zien tussen nieuwe en oude cellen, omdat de nieuwe deuterium bevatten.
Na de blootstelling aan het verzwakte gele-koortsvirus maakt het lichaam zogenoemde effectorcellen aan. Die schakelen de indringer uit en verdwijnen daarna. Als de strijd gestreden is, blijft er een klein groepje geheugencellen over. De onderzoekers zagen dat die geheugencellen decennialang blijven leven en onthouden hoe ze het gele-koortsvirus moeten verslaan. De volgende vraag was of die geheugencellen apart ontstaan of dat ze vormen uit effectorcellen.
De Amerikaanse onderzoekers vonden ook op die vraag een antwoord. Ze ontdekten dat een klein deel van de effectorcellen veel langer in leven blijft dan hun strijdmakkers. Ze veranderen in geheugencellen die lang en rustig verder leven. Klaar om in te grijpen als hun oude vijand terugkeert.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: