We hebben mogelijk bewijs gevonden voor het bestaan van duizenden planeten buiten de Melkweg. Het is de eerste glimp die we opvangen van planeten buiten ons sterrenstelsel.
De sporen zijn gevonden met behulp van een zogeheten zwaartekrachtlens, een bij-effect van Einsteins algemene relativiteitstheorie. Volgens Einstein krommen massa’s de ruimte zodanig dat zelfs licht afbuigt. Het gevolg is vergelijkbaar met wat in een lens gebeurt: een object dat verder weg staat, kan dankzij die zwaartekrachtslensweking ineens groter lijken.
Astronomen brachten met dit effect quasar RX J1131‑1231, het actieve centrum van een sterrenstelsel dat is omgeven door een ring van gas en stof, goed in kaart en beschreven zijn draaisnelheid. Daarbij blijkt de quasar lichtjes te verschuiven. Die verschuiving is echter zo klein dat het onwaarschijnlijk is dat het door sterren wordt veroorzaakt.
Eduardo Guerras en Xinyu Dai van de University of Oklahoma hebben geprobeerd de massa te bepalen van de dingen die aan deze quasar trekken. ‘Het is onmogelijk dat dit sterren zijn. Die zijn veel te zwaar’, zegt Guerras. Volgens hem past de invloed van ‘een heleboel kleinere objecten’ beter. Meer massieve objecten zouden immers enkele grote verstoringen veroorzaken, niet vele kleine.
Biljoen planeten
Guerras en Dai meldden op de wetenschappelijke voorpublicatiesite Arxiv daarom dat ze denken dat ze het effect zien van ongeveer tweeduizend planeten met massa’s tussen die van de maan en die van Jupiter. Alleen draaien deze planeten niet om een ster, zoals de aarde dat wel doet. Deze planeten zijn lang geleden al uit hun zonnestelsel geslingerd. Het zijn, met andere woorden, dolende planeten.
‘De schatting die men in dit onderzoek doet van het aantal solitaire planeten per ster in dit sterrenstelsel, lijkt me redelijk’, zegt Abel Méndez van de University of Puerto Rico at Arecibo, ‘maar de kans op flinke fouten in de waarneming is wel groot.’ Volgens Méndez kunnen die fouten veroorzaakt worden wanneer de zwaartekracht van kleinere sterrenstelsels tussen ons en deze quasar het waargenomen licht een beetje extra vervormen.
De waargenomen verschuiving zou kunnen horen bij het ‘aangeboren’ gedrag van de quasar, zegt Jonathan Lunine van Cornell University in New York. In dat geval duidt de waarneming dus niet op de aanwezigheid van planeten. Als de onderzoekers echter gelijk hebben, en het sterrenstelsel bevat wel degelijk planeten, dan zouden het er in totaal een biljoen kunnen zijn.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: