Planten ‘betraden’ het land 100 miljoen jaar eerder dan tot nu toe werd gedacht. De leeftijd van landplanten werd lang onderschat door verkeerde dateringstechnieken. Dit concludeert een groep Britse onderzoekers met behulp van nieuwe modellen.
De vroegste fossielen van planten zijn 420 miljoen jaar oud. Maar volgens de berekeningen van de onderzoekers kleurde de aarde al veel eerder groen. Dit wisten ze te achterhalen door het DNA van verschillende planten te vergelijken met evolutiemodellen.
Fossielen
‘Uit onze resultaten blijkt dat er waarschijnlijk al planten op land groeide tijdens het midden van het Cambrium en het begin van het Ordovicium, zo’n 473 à 515 miljoen jaar geleden’, zegt Philip Donoghue, hoogleraar paleobiologie aan de University of Bristol. Dit is 50 tot 100 miljoen jaar eerder dan geschat werd op basis van plantenfossielen.
‘De leeftijd van planten werd onderschat doordat wetenschappers vooral naar fossielen keken’, zegt Donoghue. En die fossielen zijn schaars en daardoor onbetrouwbaar. Planten hebben namelijk geen stevige botten of harde schelpen die de tand des tijds doorstaan. Hun zachte onderdelen vergaan gemakkelijk. Ze laten daarom nauwelijks fossielen achter.
Moleculaire klok
De Britse wetenschappers gebruiken een techniek genaamd ‘moleculaire klok’. Hierbij vergelijken ze het DNA van verschillende bestaande en fossiele planten. Hoe meer het DNA van twee plantensoorten van elkaar verschilt, hoe verder terug in je in de evolutionaire stamboom je moet om de gemeenschappelijke voorouder te vinden. Met evolutionaire modellen kan worden teruggerekend wanneer die gemeenschappelijke voorouder ontstond.
‘Deze methode hebben we al eerder toegepast, maar toen vonden we belachelijk hoge leeftijden voor de planten’, zegt Donoghue. ‘In dit recente onderzoek hebben de leeftijd van fossielen gebruikt om de evolutiemodellen beter te maken. Dat gaf ons de mogelijkheid om een verschil in genen te relateren aan geologische tijd. Zo konden we de ware leeftijd van planten op het land bepalen.’
Van CO2 naar zuurstof
De eerst landplanten hebben een belangrijke rol gespeeld voor de evolutie van het leven op aarde. Ze haalden de overdaad aan broeikassen uit de lucht en vervingen die door het levenselixer genaamd zuurstof. Zo maakte ze leven boven water mogelijk voor allerlei dieren.
‘Nu we weten dat er al veel eerder planten op land groeiden dan we dachten, moeten we prehistorische klimaatmodellen aanpassen’, zegt Donoghue. 100 miljoen jaar extra waarin landplanten CO2 uit de atmosfeer omzetten in zuurstof heeft namelijk grote invloed op de ontwikkeling van het klimaat op aarde.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: