Etherische oliën worden wel aangeprezen als uniek geschenk uit de natuur. Maar ‘natuurlijk’ betekent niet automatisch ‘onschadelijk’. Twee veelgebruikte plantaardige oliën lijken vrouwelijke hormonen in het lichaam na te bootsen. Jongens kunnen daardoor in sommige gevallen borsten krijgen.
Veel toiletartikelen met een lekker geurtje bevatten stoffen uit lavendel, waarvan gezegd wordt dat ze ook een ontspannend effect hebben. Theeboomolie heeft een licht desinfecterende werking. Het zit ook vaak in haarproducten voor kinderen omdat het hoofdluis zou voorkomen, hoewel daar weinig bewijs voor is.
Sterker nog, zowel de stoffen uit lavendel als de theeboomolie lijken ongewenste bijwerkingen te hebben. Al in 2007 maakten artsen melding van drie gevallen van jongens in de prepuberteit die beginnende borsten hadden, hoewel hun hormoonhuishouding normaal was voor hun leeftijd en geslacht.
De beroemde chemicus Peter Atkins neemt je met prachtig geschreven zinnen mee langs de fundamenten en toepassingen van de huidige chemie. € 9,99 Bestel in onze webshop
Bij alle drie de jongens begonnen de borsten te groeien toen ze producten als zeep en shampoo begonnen te gebruiken waarin oliën verwerkt waren van lavendel of theeboom. Van een lavendelgeurtje dat populair is onder Latijns-Amerikaanse bevolkingsgroepen in de Verenigde Staten is een vergelijkbaar effect gerapporteerd, hoewel tests met ratten erop duiden dat lavendelolie dat effect niet heeft.
Oestrogeeneffect
Om dit te onderzoeken bestudeerden Kenneth Korach van het National Institute of Environmental Health Sciences in Durham, North Carolina en zijn team acht stoffen die in de producten zitten die aangeprezen worden omdat ze een van beide plantaardige oliën bevatten.
De onderzoekers brachten deze stoffen aan op menselijke borstkankercellen. Vervolgens veranderden, afhankelijk van de gebruikte test, minstens zeven ervan de activiteit van de genen die normaliter reageren op oestrogeen. Veel van deze stoffen zitten ook in andere plantaardige oliën, zegt Korach.
Ook meisjes zijn mogelijk vatbaar voor de hormoonverstorende effecten, aldus Korach, maar dan wordt borstgroei misschien aangezien voor vroege puberteit.
De onderzoekers presenteerden hun resultaten vorige week op een bijeenkomst van de Endocrine Society in Chicago.