Het woord wateralchemist bestaat officieel niet. Toch is de term toepasbaar op de Gentse waterwetenschapper Marjolein Vanoppen (1989). Zij wil de dreiging van mondiale waterschaarste het hoofd bieden door zout zeewater te transformeren tot drinkwater. Dankzij haar technieken kunnen we bovendien smaakvol bier brouwen van urine.
We leven op een waterplaneet. Waarom kampen we überhaupt met waterschaarste?
‘Waterverspilling speelt natuurlijk een rol, maar vooral telt het feit dat we maar over 0,5 procent van de aardse watervoorraad kunnen beschikken. 2,5 procent bevindt zich in bevroren toestand. Het gros, zo’n 97 procent, zit in onze zilte zeeën en is dus niet drinkbaar.’
Wat houdt ons tegen om dat zeewater te ontzouten? Is dat zo complex?
‘Technisch beschouwd is desalineren heel eenvoudig. Je kunt bijvoorbeeld zeewater verhitten en de vrijgekomen waterdamp opvangen en condenseren. Dat water is zoet.’
Net zoals de zon doet met de oceaan?
‘Exact, alleen kost het buitensporig veel energie om dat proces na te bootsen. Slechts enkele oliestaten uit het Midden-Oosten kunnen zich dat veroorloven. Zij ruilen hun olie-overschot als het ware in voor drinkwater. Maar met het oog op de toekomst hebben we duurzamere methoden nodig.’
U heeft zo’n duurzame techniek ontwikkeld, nietwaar?
‘Ja. Het betreft geen extreem gekke uitvinding hoor. Ik heb simpelweg twee bestaande membraantechnieken met elkaar gecombineerd. Al ging er wel een hele hoop rekenwerk aan vooraf.’
Hoe werkt uw techniek?
‘Het desalineren gebeurt via omgekeerde osmose. Dat houdt in dat je zout water door een opgerold membraan pompt. Dat membraan bevat zúlke kleine gaatjes, dat alleen de watermoleculen daar doorheen passen, en de verschillende ionen dus achterblijven. De energie om de benodigde druk te leveren creëren we deels via omgekeerde elektrodialyse. Dat is weer een methode om met behulp van ionen en membranen in water elektriciteit op te wekken. Zo kunnen we op een energiezuinige manier zeewater omzetten in drinkwater.’
Zijn onze waterproblemen daarmee opgelost?
‘Zeker niet. Het moet nóg duurzamer en ook de schaal moet worden vergroot. Daar werk ik aan. Ondertussen kunnen we als samenleving nog veel vooruitgang boeken als het gaat om waterbesparing. Met het project From Sewer to Brewer hebben we bijvoorbeeld gedemonstreerd hoe je rioolwater kunt filteren tot schoon drinkwater, en daar bier van kunt brouwen.’
Zo, hoe smaakte dat?
‘Ik ben zelf geen kenner, maar mijn collega is een echte biersommelier, en hij verzekerde mij dat het prima smaakte!’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: