Fossiele resten van slangen zijn op zichzelf al zeldzaam. De recent geïdentificeerde resten van een babyslang, daterend uit het Krijttijdperk, zijn extra bijzonder, omdat ze zijn aangetroffen in barnsteen – een primeur.
Ongeveer 100 miljoen jaar geleden kroop op een tropisch eiland in de Indische Oceaan een babyslang uit een ei. De piepkleine slang, nauwelijks 10 centimeter lang, kwam vast te zitten in hars dat op dat moment uit een naaldboom sijpelde. Het dier kon zich niet bevrijden en overleed. Het hars met daarin het skelet raakte bedolven en zou geleidelijk verstenen.
Ondertussen dreef het eiland af naar het noorden en ging deel uitmaken van wat nu Myanmar is. Toen het stuk barnsteen een paar jaar geleden werd opgegraven, identificeerden de ontdekkers de skeletresten ten onrechte als een duizendpoot en verkochten het aan een privéverzamelaar.
3D-beeld
Een internationaal team van wetenschappers dat het barnsteen onlangs onder de loep nam, kwam tot een heel andere conclusie. De onderzoekers scanden het barnsteen om een 3D-beeld van het skelet te verkrijgen. Dat beeld laat geen twijfel bestaan over de ware identiteit van het fossiel. ‘Het gaat onmiskenbaar om een babyslang’, zegt teamlid Michael Caldwell. Caldwell is paleontoloog aan de universiteit van Alberta, Canada, en een expert op het gebied van slangen- en hagedissenfossielen.
Kleine tegenvaller is dat alleen de achterste helft van de slang bewaard is gebleven, wat inhoudt dat de schedel ontbreekt. ‘Ik zou een moord plegen om de schedel in handen te krijgen’, zegt Caldwell.
Het onderzoeksteam bestudeerde ook een tweede stuk barnsteen dat waarschijnlijk huidresten bevat van een grotere slang, mogelijk behorend tot dezelfde soort als de babyslang. Helemaal uitsluiten dat de huidresten afkomstig zijn van een hagedis kan het onderzoeksteam echter niet.
Wereldprimeur
Slangfossielen van welke aard dan ook zijn uiterst zeldzaam. Wereldwijd zijn slechts zo’n vijftien slangenfossielen bekend die dateren uit hetzelfde tijdsvak. Slangen in barnsteen waren überhaupt nog nooit gevonden. ‘Dit is de eerste en vooralsnog de enige’, zegt Caldwell.
Toch is Baldwell hoopvol dat er spoedig meer van zulke fossielen zullen opduiken. Niet onaannemelijk is dat nog meer unieke slangenfossielen schuilgaan in collecties en wachten op hun ontdekking.
De meeste barnsteenfossielen zijn van insecten en andere geleedpotigen, hoewel incidenteel ook resten van dinosaurussen en vogels worden aangetroffen. Vorig jaar nog stuitte een onderzoeksteam op uitzonderlijk goed geconserveerde resten van een 100 miljoen jaar oude vogel.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: