Naar aanleiding van de publicatie van het laatste boek van Stephen Hawking, blikt zijn dochter Lucy Hawking voor New Scientist terug op de momenten die ze samen deelden.
Dit is een bitterzoete tijd. De publicatie van het laatste boek van mijn vader, De antwoorden op de grote vragen is in veel opzichten een overwinning. Het is een samenvatting van zijn carrière, zowel op wetenschappelijk vlak als in de belangenbehartiging van de zaken waar hij om gaf. Het boek is het resultaat van tientallen jaren wetenschappelijk onderzoek, van hard werken, van zijn beheersing van technische communicatie en van zijn ervaringen als publiek persoon.
Het is een ode aan de wetenschappelijke zoektocht, van onderzoek naar de aard van het leven zelf tot het verkennen van de ruimte. Mijn vader zei over zijn bestseller Het heelal uit 1988 dat hij het in de schappen van de luchthavenwinkels wilde zien. Die ambitie heeft hij waargemaakt. Ik hoop dat dit boek hetzelfde bereikt.
Tegelijkertijd is het ook een tijd van groot verdriet. Het begin van dit boek markeert tegelijkertijd het einde. Dit is zijn ‘laatste’ boek. Terwijl de erfenis van mijn vader op veel verschillende manieren zal voortleven, moet ik accepteren dat hij uit mijn leven is verdwenen.
Zwaartekracht
De afgelopen zes maanden waren onwerkelijk. Mijn vader heeft centraal gestaan in alles wat we bespraken, dachten, organiseerden en misten. Het is alsof hij er nog steeds was, alsof zijn zwaartekracht nog steeds onze baan bepaalde. Pas nu heb ik het gevoel dat hij ons voor de laatste keer verlaat.
De week voordat het boek uitkwam, ben ik naar het huis van mijn vader gegaan. Het was diep ontroerend. Ik moest huilen omdat ik het tafelkleed zag dat ik voor hem kocht in New Delhi, toen ik op tournee met een van de vijf kinderboeken die we samen hebben geschreven. Hoe vreemd het ook klinkt, technisch gezien ben ik de coauteur waarmee mijn vader het meeste heeft gemaakt. Samen hebben we een serie avonturenromans voor kinderen gemaakt die lezen als een fantasie, maar waarin de wetenschap klopt en up-to-date is.
Zoals mijn vader graag zei: ‘Waar Harry Potter magie heeft, hebben wij de wetenschap.’ Ik herinner me nog als de dag van gisteren dat hij een fragment las dat ik geschreven had voor De schat in het heelal, waarin een personage voorkomt die veel lijkt op zijn eigen moeder. Hij lachte zo hard dat hij bijna van zijn stoel viel. Dat waren de mooiste tijden.
Ik bewonder mijn vader al mijn hele leven, maar ik heb nog nooit zoveel waardering voor hem gehad als in de laatste maanden van zijn leven, toen hij vocht als een soldaat, maar uiteindelijk vreedzaam zijn laatste adem uitblies. Mijn vader was geboren op de sterfdag van Galilei en stierf op de verjaardag van Einstein. Het was typerend voor hem, een prachtige poëzie die ons in tranen en met verbijsterde verwondering achterliet.
Stephen Hawking
Spectrum
€ 19,99
Bestel in onze webshop
Symmetrie
Het was geen toeval dat zijn laatste wetenschappelijke artikel, dat in het boek wordt beschreven, over symmetrie gaat. In het hoofdstuk ‘Wat zit er in een zwart gat’ bespreekt mijn vader zijn werk met Malcolm Perry, Sasha Haco en Andy Strominger over ‘supertranslaties’, oneindige verzamelingen van symmetrie in gebieden van de ruimtetijd, ver van zwarte gaten. Deze zouden kunnen helpen bij het oplossen van de informatieparadox van een zwart gat: de puzzel van wat er gebeurt met de informatie die in een zwart gat verdwijnt. Een puzzel die wetenschappers al meer dan veertig jaar bezighoudt.
Zoals veel andere problemen waar mijn vader zich mee bezig hield, blijft ook dit onopgelost. Zoals zijn beste vriend Kip Thorne in de inleiding van het boek zegt: ‘Newton gaf ons antwoorden. Hawking gaf ons vragen. En Hawkings vragen blijven geven: ze zorgen decennia later voor doorbraken.’ Als De antwoorden op de grote vragen het einde is, dan is het een troost dat de grote vragen voortleven.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: