Jeuk. Na het lezen van het woord heb je waarschijnlijk al de neiging om ergens te krabben. Onderzoekers hebben nu een alternatief gevonden voor al dat gekrab: met behulp van licht wisten zij jeuk bij muizen te laten verdwijnen.
Mensen met huidaandoeningen zoals eczeem heb vaak veel jeuk. Krabben biedt tijdelijk verlichting, maar beschadigt de huid waardoor de aandoening vaak juist verergert. De jeuk wegnemen zou de huid de kans geven om te herstellen, waardoor op de lange termijn de klachten van de aandoening zelfs kunnen verminderen.
Krabbende muizen
De onderzochte muizen hadden atopische eczeem of de zeldzame, genetische ‘cutane (gelokaliseerde) amyloidosis’. Beide zijn huidaandoeningen die gepaard gaan met veel jeuk. Voor de behandelingen krabden de muizen zichzelf daardoor vaak, met een beschadigde huid tot gevolg .
‘Een aantal jaar geleden ontdekten we een groep zenuwcellen in de huid die jeuk waarneemt en doorgeeft’, zegt Paul Heppenstall van het European Molecular Biology Laboratory (EMBL) in Duitsland. ‘Vervolgens gingen we op zoek naar een chemische stof die aan deze cellen bindt en zo het jeukgevoel kan uitschakelen.’
Zo’n chemische stof hebben de onderzoekers nu ontdekt. Het is een lichtgevoelige stof die vastplakt aan de jeukgevoelige zenuwcellen. Als de onderzoekers deze stof inbrachten en vervolgens met nabij-infraroodlicht op de huid schijnen, dan trekken de zenuwcellen waar de stof zich aan heeft gehecht zich terug. Daardoor verdwijnt de jeuk.
‘We weten niet precies waarom de cellen zich terugtrekken, maar het komt waarschijnlijk doordat ze door het licht beschadigd raken’, zegt Heppenstall. ‘We zien vaker dat beschadigde zenuwcellen zich terugtrekken in de huid.’ De onderzoekers schrijven dat de chemische stof enkel aan jeukcellen bindt en de pijn-, trilling- en temperatuurreceptoren ongemoeid laat.
Je kunt muizen natuurlijk niet vragen naar hun jeukervaring, maar na de behandeling krabden de dieren veel minder en zag hun huid er beter uit. Dit positieve effect van de behandeling kan maanden duren.
Geen universele jeukoplossing
De onderzoekers denken dat ze hun methode ook bij mensen kunnen toepassen. Dezelfde zenuwcellen lijken namelijk ook bij mensen een rol te spelen bij jeuk door eczeem en cutane amyloidosis. Maar, zoals dat gaat bij medisch onderzoek, zal het nog zeker tien jaar duren voordat de behandeling voor mensen beschikbaar is.
Bovendien is het geen universele jeukoplossing. ‘Het blijkt bijvoorbeeld niet te werken voor psoriasis’, zegt Heppenstall. ‘Dat komt waarschijnlijk doordat verschillende huidaandoeningen op verschillende jeukwaarnemende zenuwcellen inspelen.’