Chemotherapie heeft vervelende bijwerkingen. Door het medicijn na de behandeling uit het bloed te halen, kunnen die bijwerkingen mogelijk verminderd worden. Hiervoor ontwikkelen Amerikaanse onderzoekers een 3D-geprint roostertje dat een teveel aan chemotherapiemedicijnen uit het bloed haalt nadat het zijn werk in een tumor gedaan heeft.
De roostertjes bestaan uit een 3D-geprint plastic kokertje dat bedekt is met een zogeheten blokcopolymeer. Aan deze coating plakt het geteste chemotherapiemedicijn doxorubicine goed vast. Als bloed met daarin het medicijn door het roostertje stroomt, blijft het doxorubicine aan het rooster vastzitten. Zo wordt het uit het bloed gefilterd.
Minder misselijk
Chemotherapiemedicijnen doden kankercellen of remmen hun celdeling. Tumoren worden daardoor kleiner of verdwijnen helemaal. Maar de medicijnen hebben ook effect op gezonde cellen. Daardoor ontstaan er bijwerkingen zoals haaruitval, misselijkheid en vermoeidheid.
50 tot 80 procent van een chemotherapiemedicijn blijft niet in het orgaan waar een tumor zit, schrijven de onderzoekers. Dit percentage komt via het bloed in de rest van het lichaam terecht, waar het voor bijwerkingen zorgt.
Bij tumoren in organen, bijvoorbeeld de lever, kunnen de bijwerkingen beperkt worden als het medicijn uit het bloed dat het orgaan verlaat, gefilterd wordt. Dat wordt nu gedaan door het bloed dat door de aders het orgaan uitstroomt uit het lichaam te halen. Dit bloed gaat vervolgens door een dialyse-apparaat en wordt schoon terug het lichaam in gepompt. ‘Die behandeling heeft gevolgen voor de bloedstroom en bloeddruk’, mailt Steven Hetts, hoogleraar image-guided chirurgie aan de University of California, San Francisco. ‘Bovendien moet de patiënt onder narcose en een nacht in het ziekenhuis doorbrengen. Daarom zoeken we naar een minder invasieve methode.’
Eerste tests
Die lijken ze nu gevonden te hebben. Het 3D-geprinte, cilindervormige roostertje hebben de onderzoekers getest bij varkens. Ze brachten daarbij één of twee roostertjes aan in de ader waar bloed de lever uitstroomt. In de leverslagader werd vervolgens het chemotherapiemedicijn ingebracht. De roostertjes haalden zo’n twee derde van het chemotherapiemedicijn uit het bloed. De onderzoekers hopen dit percentage nog te verhogen door het adsorberend vermogen van de roostertjes te verhogen. Of door er meerdere achter elkaar te plaatsen.
De cilindervormige roostertjes zijn relatief eenvoudig via de bloedbaan op de juiste plek te brengen door ze vast te maken aan een draadje. Na de behandeling verwijderen artsen ze we weer uit het lichaam.
Bij de varkens werden geen bijwerkingen gezien. Maar de onderzoekers schrijven dat er kans bestaat dat er bij mensen ongewenste bloedstollingen optreden door het gebruik van de roostertjes. Er zijn methoden en medicijnen om die stollingen te voorkomen. Die worden nu ook al gebruikt bij interventieradiologische behandelingen.
‘Het zal nog een paar jaar duren voordat we deze techniek bij mensen gaan testen’, schrijft Hetts. ‘We moeten eerst nog meer efficiëntie- en veiligheidstests doen met de gebruikte materialen.’ De eerste menselijke tests gaan plaatsvinden bij levertumoren, schrijven de onderzoekers.