Tekeningen van de maan op sinterklaaspapier en in kinderboeken kloppen vaak niet. Pakjesavond lijkt eerder een pakjesochtend, stelt de Groningse sterrenkundige Peter Barthel.

In ongeveer 70 procent van de gevallen staat er een verkeerde maan aan de hemel op het Nederlandse sinterklaaspapier en in de Nederlandse kinderboeken. Het gaat dan om taferelen die zich ’s avonds afspelen, maar waarbij de linkerkant van de maan als sikkeltje aan de hemel blinkt.

‘Die situatie bestaat niet’ stelt Barthel. De linkerkant van de maan is als sikkel zichtbaar wanneer de maan zich in het laatste kwartier van haar cyclus bevindt. ‘Tijdens het laatste kwartier komt de maan echter ontzettend laat op, zo rond een uur of 2 ’s nachts. De sikkel is dan ook in de ochtend nog zichtbaar.’ Volgens het pakpapier zou het heerlijk avondje zich dus na 2 uur ’s nachts afspelen, wanneer kinderen al lang in bed horen te liggen. Of het wordt een heerlijk ochtendje…

Wanneer je een maansikkel aan de avondhemel tekent, hoort deze volgens Barthel dus aan de rechterkant van de maan te staan. De sikkel aan de rechterkant hoort namelijk bij het eerste kwartier van de maancyclus, waarbij de maan ’s middags al te zien is en rond middernacht ondergaat.

Amerikanen gaan minder vaak de mist in met hun Kerstmanillustraties. Barthel licht desgevraagd toe dat de Amerikanen vaker volle manen tekenen. ‘Een volle maan komt op zodra de zon ondergaat, en verdwijnt wanneer die weer op komt. Zo’n maan is dus zowel ’s ochtends als ’s avonds zichtbaar, en geeft dus minder problemen bij het tekenen.

Francien Yntema