Wat begon als een ambitieuze reis naar de maan is voor ruimtevaartuig Beresheet waarschijnlijk in gruzelementen geëindigd. De sonde, die de eerste privaat gefinancierde lander op het oppervlak van de maan had moeten zijn, werd tijdens een poging tot landen getroffen door een haperende motor. Daardoor stortte het toestel te pletter in plaats van zachtjes neer te komen.
Met een bescheiden budget van zo’n honderd miljoen dollar was Beresheet de goedkoopste maanmissie ooit. Daarom was er bespaard op de back-ups en noodplannen die bij grote, door de overheid betaalde missies tot het standaardpakket behoren. Dit maakte het een nogal riskante onderneming.
De missie, op touw gezet door non-profitorganisatie SpaceIL, werd grotendeels gefinancierd door private donoren, vanwege de eisen van de Google Lunar X Prize. Deze geldprijs werd uitgeloofd aan de eerste partij die die zonder overheidsfinanciering op de maan zou landen. De competitie eindige in januari 2018 echter zonder winnaar. In maart van dit jaar kondigde de stichting X Prize aan alsnog een miljoen dollar aan Beresheet uit te keren bij een geslaagde landing.
En zelfs na de crash twitterde Peter Diamandis, oprichter van de X Prize, dat SpaceIL alsnog een miljoen dollar zou krijgen om het werk voort te kunnen zetten.
Te laat om te remmen
Het toestel kreeg wat kleine tegenslagen met de navigatie- en communicatiesystemen te verwerken na de lancering in februari, maar slaagde er uiteindelijk in om in een baan rond de maan te raken. Op 11 april, tijdens de landingsprocedure van het ruimtevaartuig, kreeg het te lijden van storingen in de communicatiesystemen en de hoofdmotor. Tegen de tijd dat de motor weer liep, bewoog Beresheet echter te snel richting maan om nog te kunnen remmen en sloeg uiteindelijk te pletter.
Beresheet mag dan wel voortijdig heengegaan zijn, toch heeft de missie een onuitwisbare indruk achtergelaten. Israël heeft het aan Beresheet te danken zich de zevende natie te kunnen noemen die een sonde in een baan om de maan heeft gebracht, ook al is het toestel uiteindelijk niet op de normale manier geland. ‘De uitdrukking failure is not an option gaat hier niet op. Mislukkingen zijn juist nodig om van te leren’, zegt ruimtevaart-expert Laura Forczyk. ‘Ze hebben op zo’n manier gefaald dat ze toch veel van hun doelen gehaald hebben en talloze mensen geïnspireerd hebben.’
Bovendien zal dit niet de laatste Israëlische maanmissie zijn. ‘Als het ons de eerste keer niet lukt, proberen we het gewoon opnieuw’, zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu vanaf het SpaceIL-controlecentrum in Yehud, Israel. ‘Ooit zal Israël op de maan landen.’