Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze week: Daphne van de Bongardt, socioloog en pedagoog aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
‘Ik heb altijd enorme interesse in seksualiteit gehad. Het is menselijk, biologisch, dierlijk, maar ook sociaal en cultureel. Wij als land met onze cultuur bepalen wat op dit moment geaccepteerd is en wat niet. De focus van mijn onderzoek ligt vooral op jongeren. De eerste bouwstenen van seksuele ontwikkeling worden al in de kinderjaren gelegd. Daarna is de puberteit de periode van het kennismaken en experimenteren met intimiteit met anderen. En nee, jongeren hebben niet steeds eerder seks. Uit de meest recente monitor van Rutgers blijkt dat ze precies op hun achttiende voor het eerst geslachtsgemeenschap hebben.
‘Mijn eureka-moment beleefde ik niet op een bepaalde dag of een specifiek tijdstip, maar was meer een cumulatie van heel lang met dit onderwerp bezig zijn. Na jaren van artikelen doorspitten, congresbezoek en praten met verschillende doelgroepen (jongeren, ouders, docenten) viel het kwartje. De afgelopen dertig jaar zijn er twee totaal verschillende onderzoeksvelden ontwikkeld: één naar romantische relaties van jongeren en één naar seksualiteit van jongeren. Er is nagenoeg geen kruisbestuiving tussen de twee. Wat totaal ontbreekt is aandacht voor seksueel gedrag binnen de context van romantische relaties, en dit terwijl we weten dat de meeste jongeren seks hebben met een romantische relatiepartner. Hier besteden we ook te weinig aandacht aan binnen seksuele opvoeding en voorlichting. “Dit is zo raar,” zei ik tegen een collega en wist dat we hier meer mee moesten doen. In mijn Veni-onderzoek Lieve seks of sexy liefde? wil ik beter begrijpen wat jongeren nodig hebben om leuk en veilig te vrijen. Daarbij gaat het ook over grenzen en wensen. Jongeren moeten die leren kennen en zowel “ja” als “nee” durven zeggen. Iedereen heeft eigen ideeën over seks, die moet je afstemmen met je vrijpartner. Ik wil graag weten hoe jongeren dat doen.’