Radiotherapeuten gebruiken hoofden uit de 3D-printer om behandelingen van kanker te oefenen alvorens aan het echte werk te beginnen.
Bij deze benadering wordt eerst een CT-scan gemaakt van de hersenen, de tumor, het omliggende bot en de gezichtsstructuur van degene die de radiotherapie ondergaat. De beelden van de CT-scan worden vervolgens omgezet in een 3D-replica van de schedel en het gezicht, op ware grootte.
Het materiaal van de 3D-print absorbeert en verstrooit de straling die gebruikt wordt voor radiotherapie op dezelfde manier als menselijk weefsel.
Vorig jaar zijn de modellen goedgekeurd door de Amerikaanse federale toezichthouder FDA. Nu worden ze in Griekenland gebruikt om patiënten te behandelen.
Gevaarlijke afwijking
Het behandelen van een hersentumor is notoir lastig. Bij radiotherapie worden hoge doses straling gericht op de tumor om de kankercellen te doden. Daarbij is het natuurlijk de bedoeling de omliggende gebieden minimaal te beschadigen. Een afwijking van een paar millimeter kan al schade aan gezond hersenweefsel betekenen. Om de precisieklus te klaren, moeten radiologen rekening houden met de anatomie van de patiënt en met de omvang en vorm van de tumor.
‘Het doel is om een groot aantal minuscule stralingsbundels zo te concentreren dat ze precies op de plek van de hersentumor samenkomen’, zegt Evangelos Pappas van RTSafe, het Griekse bedrijf dat de techniek ontwikkeld heeft.
Oefenen en aanpassen
Met behulp van de 3D-modellen kunnen radiologen de behandeling van de tumor oefenen en eventuele aanpassingen doen voordat ze de eigenlijke behandeling uitvoeren. Elk model is gevuld met water en bevat inzetstukken die registreren welke dosis straling afgeleverd wordt op welke locatie in het hoofd.
‘Het medische team behandelt zo’n hoofd alsof het van een levende patiënt is’, zegt Pappas. Het stelt artsen in staat om de geplande dosis van de behandeling te simuleren en zo te controleren of de straling de tumor raakt en niet vitale structuren eromheen, zoals de hersenstam en de gezichtszenuw.