Waar sommige mensen al bij een klein stootje beweren te vergaan van de pijn, zullen anderen zelfs voor een botbreuk hun schouders ophalen. Hoe bepaal je hoeveel pijn iemand écht ervaart?

Kunstmatige intelligentie die je gezicht bestudeert, kan pijn op een objectieve manier beoordelen. Althans, als het systeem niet om de tuin te leiden is. Op Lowlands Science daagt Jolanda Bax-Witteveen (imec Nederland) festivalgangers uit KI te foppen door tijdens een pijnprikkel hun gezicht in de plooi te houden.

In het ziekenhuis moet je pijn een punt geven, van 0 tot 10. Is die manier van pijn beoordelen niet goed genoeg?

‘Veel mensen kun je vragen hun pijn zelf te beoordelen, maar dat geldt niet voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan mensen die tijdens een operatie onder narcose gaan. Of mensen die zich om een andere reden niet goed kunnen uiten. Ook van deze mensen willen we weten hoeveel pijn ze ervaren, zodat we bijvoorbeeld de juiste dosering pijnstillers kunnen voorschrijven.’

Hoe kan kunstmatige intelligentie bepalen of je pijn hebt?

‘We gaan drie methoden testen: we meten of de deelnemers tijdens een pijnprikkel een huidreactie laten zien, zoals zweten, of hun hartslag omhoog gaat en of de pijn valt af te lezen in de gezichtsactiviteit. Je gezichtsactiviteit kun je sturen, dus een echte goede pokerface kan het meetsysteem foppen. Maar de andere methoden, met name de zweetmeting, kun je niet zomaar om de tuin leiden. Je kunt het nog zo hard willen – zweten is een reactie waar je geen controle over hebt.’

Wacht eens even, dus jullie gaan de deelnemers bij Lowlands echt pijn doen?

‘Ja. We vragen deelnemers hun hand in een bak ijswater. En geloof me, dat is pijnlijk. Vervolgens gaan we kijken wie de KI kan foppen en wie niet. Je hoeft trouwens niet bang te zijn om mee te doen. Je mag je hand terugtrekken wanneer de pijn je te veel wordt, dus je kunt zelf bepalen hoe ver je gaat. Natuurlijk hopen wij wel op wat thrillseekers die willen weten waar hun pijngrens ligt.’

Het experiment vindt plaats op een festival, een plek waar mensen vaak beschonken zijn. Kan bier de deelnemers helpen om de pijnprikkel als koele kikkers te doorstaan?

‘Tja, als je veel alcohol hebt gedronken, voel je minder pijn. Daarom zetten we een limiet op hoeveel mensen gedronken mogen hebben. Voordat je mee mag doen, moet je een blaastest doorstaan. Gelukkig vindt het experiment vroeg op de dag plaats. We hopen dat er dan nog genoeg deelnemers nuchter genoeg zijn voor deze uitdaging.’