Een experimenteel vaccin voor dengue of knokkelkoorts is 80 procent effectief in het voorkomen van infecties. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van een groots opgezet klinisch onderzoek.

Dengue is een ziekte die door muggen wordt overgebracht en die jaarlijks 390 miljoen mensen treft. Als de ziekte onbehandeld blijft, leidt dat in 20 procent tot de dood.

Het eerste vaccin voor dengue, Dengvaxia, werd in 2016 uitgerold in de Filippijnen. Die campagne werd echter het jaar daarna stilgelegd toen veiligheidsrisico’s aan het licht kwamen. Uit onderzoek bleek dat het vaccin de kans op ernstige dengue vergroot bij mensen die de ziekte nog nooit hadden gehad. Eerder dit jaar keurden wetgevers in de Verenigde Staten Dengvaxia toch goed, op voorwaarde dat het vaccin alleen gegeven wordt aan mensen die eerder geïnfecteerd zijn door het virus.

Het nieuwe vaccin, ontwikkeld door het Japanse farmaceutische bedrijf Takeda, is gebaseerd op een verzwakt levend virus. In een trial waar meer dan 20.000 kinderen in de leeftijd van 4 tot 16 jaar aan deelnamen, verdeeld over 26 plaatsen in Azië en Zuid-Amerika, werd het middel vergeleken met een placebo. Elk kind ontving twee doses van het vaccin, met drie maanden ertussen.

Vier versies

De huidige, voorlopige resultaten, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, zijn gebaseerd op een jaar aan vervolgonderzoek na de tweede dosis. Het onderzoek zal nu nog drie jaar lopen.

In tegenstelling tot Dengvaxia lijkt het nieuwe vaccin goed te werken voor zowel mensen die eerder aan het virus zijn blootgesteld, als voor mensen waar dat niet voor geldt. Er circuleren vier versies van het denguevirus. Het vaccin lijkt goede bescherming te bieden tegen één type en gedeeltelijke bescherming tegen minstens twee van de andere.

Denguepandemie

Na wat er gebeurd is met Dengvaxia, moeten we afwachten of de beschermende werking van het vaccin stabiel is, zegt Scott Halstead, een gepensioneerde dengueonderzoeker.

Duane Gubler van de Duke-NUS Medical School in Singapore, een van de octrooihouders van het nieuwe vaccin, zegt dat de resultaten er veelbelovend uitzien. ‘Als deze resultaten overeind blijven bij vervolgonderzoek op de lange termijn en het vaccin een flinke afname van serieuze gevallen laat zien, kan het – mits goed gebruikt – een grote impact hebben op onze mogelijkheid om de denguepandemie die momenteel onze wereld treft in te dammen en te voorkomen.’