De methaanuitstoot van olie- en gasinstallaties in het Amerikaanse Permian Basin is ruim twee keer zo hoog als gedacht. Dat blijkt uit metingen van het TROPOMI-instrument aan boord van de Europese Sentinel 5P-satelliet.
Volgens de satellietmetingen lekte er tussen mei 2018 en maart 2019 2,7 miljoen ton van het krachtige broeikasgas methaan uit het 160.000 vierkante kilometer grote Permian Basin, het grootste olieproducerende gebied van de VS.
Het gelekte gas had zeven miljoen Texaanse huishoudens van gas kunnen voorzien. Maar in plaats daarvan kwam het in de atmosfeer terecht, waar het als broeikasgas 34 keer zoveel effect heeft als CO2 en daardoor flink bijdraagt aan de opwarming van de aarde.
Groot gebied
Het ruimte-instrument TROPOMI, grotendeels in Nederland ontwikkeld, monitort dagelijks de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen zoals stikstofdioxide en methaan. ‘Die wereldwijde dekking is de kracht van TROPOMI’, zegt hoogleraar Ilse Aben van ruimtevaartonderzoeksinstituut SRON. ‘Daarmee kunnen we meten in gebieden waar je met grondapparatuur niet kan komen.’
Eerder toonde TROPOMI een methaanlek aan in Centraal-Azië en bij een explosie in een gasbron in Ohio. ‘Die twee metingen waren puntbronnen, waar de locatie duidelijk aan te wijzen was’, vertelt Aben. ‘Deze nieuwe meting gaat over een groot gebied van 400 bij 400 kilometer waar gas en olie wordt gewonnen.’
Affakkelen en ontluchten
De gemeten methaanuitstoot bij het Permian Basin lekt weg bij meerdere onderdelen van de daar aanwezige olie- en gasindustrie. Wat lekt er? ‘Als je olie uit de grond haalt, komt er gas mee’, zegt Aben. ‘Met de juiste infrastructuur kun je dat opvangen en gebruiken. Maar in dit gebied zijn ze vooral geïnteresseerd in olie. Het gas dat naar boven komt, is voor hen vooral een probleem.’
Van dat methaangas moeten ze dus af. Dat kan op twee manieren: je kunt het de lucht in laten gaan (ontluchten) of in de fik steken (affakkelen). Die verbranding is niet altijd efficiënt, waardoor er nog steeds wat methaan vrijkomt. In beide gevallen komt er dus methaan in de lucht.
Op basis van de hoeveelheid infrastructuur en kennis van hoeveel verschillende onderdelen (bijvoorbeeld gasopslagtanks) lekken, was eerder al een schatting gemaakt van hoeveel methaan er bij het Permian Basin weglekt. Volgens de TROPOMI-metingen verdwijnt er echter ruim twee keer zoveel methaan de lucht in als deze berekeningen voorspelden. ‘Er zitten grote onzekerheden op die schattingen, omdat het lekken verschilt per situatie’, zegt Aben. ‘Maar ruim twee keer zoveel is wel erg veel. Dat is het slechts nieuws. Het goede nieuws is dat we in dat gebied dus veel kunnen winnen, als de overheid of de tientallen olie- en gasbedrijven er iets aan willen doen.’
Vingerafdruk
TROPOMI meet de aanwezigheid van bepaalde stoffen in de atmosfeer door te kijken naar zonlicht dat op het aardoppervlak is weerkaatst. Terwijl dat licht door de atmosfeer terug de ruimte in vliegt, worden verschillende kleuren licht door verschillende stoffen in de atmosfeer geabsorbeerd. Zo heeft elke stof zijn eigen vingerafdruk in het lichtspectrum dat uiteindelijk door TROPOMI wordt gemeten. De mate waarin een bepaalde kleur licht is verdwenen, geeft een indicatie van de concentratie van de bijbehorende stof in de atmosfeer.
