Het afgelopen jaar was wereldwijd samen met 2016 het warmste jaar dat ooit is gemeten. Met name in Europa lag de gemiddelde temperatuur een stuk hoger dan in eerdere jaren. 2015 tot en met 2020 vormen nu de top zes van warmste jaren.

Wereldwijd lag de temperatuur in 2020 gemiddeld 0,6 graden Celsius boven het langetermijngemiddelde. Dat is een evenaring van het record dat gevestigd was in 2016. Vorig jaar was er echter, in tegenstelling tot in 2016, geen El Niño. Dit klimaatverschijnsel heeft een verhogend effect op de wereldwijde temperaturen.

In Europa werd het warmterecord zelfs ruimschoots verbroken. De temperatuur lag daar vorig jaar 1,6 °C boven het langetermijngemiddelde. Het record was in handen van 2019, toen het gemiddelde met 1,2 °C werd overstegen.

Noord en zuid

Deze cijfers komen van het Europese aardobservatieprogramma Copernicus. Aanstaande donderdag worden de temperatuurgegevens verwacht van andere grote organisaties, waaronder de Amerikaanse NASA en NOAA, en de Britse Met Office. Op basis daarvan kan 2020 nog een of twee plekjes zakken op de warmteranglijst.

De gegevens van Copernicus tonen een duidelijke scheiding tussen noord en zuid. Op het zuidelijk halfrond lagen de temperaturen onder het gemiddelde, op het noordelijk halfrond erboven. Arctische gebieden zoals Siberië waren uitzonderlijk warm: op sommige plekken lag de temperatuur 3 tot 6 °C boven het gemiddelde.

‘Het jaar 2020 was extreem voor het noordpoolgebied, zelfs vergeleken met de afgelopen twintig jaar’, zei het Amerikaanse National Snow and Ice Data Center in een persverklaring. Het leidde ertoe dat het Arctische zee-ijs in september 2020 was geslonken tot de op een na laagste omvang ooit gemeten.

Twijfelachtige mijlpaal

Vorig jaar was er veel media-aandacht voor de uitzonderlijke bosbranden in de VS en Australië. Wereldwijd lag het aantal bosbranden echter op een van de laagste niveaus van de afgelopen twee decennia. Dat blijkt uit gegevens die atmosfeerwetenschapper Mark Parrington van Copernicus vorige week publiceerde.

Verder meldde het Britse Met Office te verwachten dat het koolstofdioxidegehalte in de atmosfeer dit jaar een twijfelachtige mijlpaal zal bereiken. Dit gehalte komt namelijk 50 procent hoger te liggen dan in de periode voor de industriële revolutie, die rond 1750 begon. Ergens tussen april en juni bereiken we vermoedelijk deze grens van 417 CO2-deeltjes per miljoen deeltjes.

Is geo-engineering de oplossing van het klimaatprobleem? Lees het in de nieuwste editie van New Scientist!