Lachgas blijkt een veelbelovend middel om depressie mee te behandelen. In een kleine studie inhaleerden mensen een lage dosis van het gas. Twee weken later was hun toestand flink verbeterd.
Distikstofmonoxide, beter bekend als lachgas, wordt door artsen veelvuldig toegepast als verdovingsmiddel. Ook wordt het gebruikt als recreatieve drug, al wordt dat door steeds meer gemeentes in Nederland verboden.
Het is al lang bekend dat distikstofmonoxide pijn kan verlichten en de gemoedstoestand kortstondig kan verbeteren – vandaar de naam ‘lachgas’. Er werd echter gedacht dat het effect snel weer verdwijnt. Langdurig gebruik kan bovendien leiden tot misselijkheid en hoofdpijn.
Het gas lijkt vooral op het brein in te werken door bepaalde moleculen op zenuwcellen te blokkeren – de zogeheten N-methyl-D-asparaginezuur-(NMDA-)receptoren. Datzelfde doelwit heeft het sterkere verdovingsmiddel ketamine, dat ook depressie verlicht. Onlangs is een met ketamine vergelijkbare stof goedgekeurd om in een neusspray te gebruiken als middel tegen depressie.
Een uur lang lachgas
Toen de effecten van ketamine als antidepressivum duidelijk begonnen te worden, vroeg anesthesist Peter Nagele zich af of lachgas datzelfde potentieel heeft. Hij was destijds anesthesist aan de Washington University School of Medicine in Saint Louis.
In 2014 onderzocht Nageles team mensen met een depressie van wie de toestand na het proberen van standaard-antidepressiva niet verbeterd was. Een uur lang lachgas innemen bleek hun symptomen de rest van de dag te verminderen. De onderzoekers bekeken toen echter niet of het effect nog langer aanhield.
Halve dosis beter
In het nieuwe onderzoek bestudeerden Nagele en zijn collega’s 24 mensen met depressie bij wie de standaardbehandeling niet aansloeg. Ze gaven sommigen van hen een halve dosis lachgas, anderen een hele dosis en weer anderen een placebomengsel van lucht en extra zuurstof. De proefpersonen kregen drie behandelingen verspreid over drie maanden.
De onderzoekers registreerden in die tijd de hevigheid van de depressiesymptomen via een veelgebruikte beoordelingsschaal. Na twee weken waren de symptomen bij degenen die een halve dosis kregen op die schaal met gemiddeld vijf punten verminderd, vergeleken met de placebogroep. Dat is een statistisch betekenisvol voordeel.
Bij de mensen die de volledige dosis hadden gekregen, namen de depressiesymptomen nog iets meer af. Dat verschil is echter dermate klein dat het ook door toeval kan zijn ontstaan. Bovendien had de halvedosisgroep veel minder te kampen met bijwerkingen zoals misselijkheid, hoofdpijn en duizeligheid.
Tegenwoordig is Nagele verbonden aan de Universiteit van Chicago. Volgens hem kan lachgas net als ketamine de gemoedstoestand razendsnel verbeteren. ‘Er gebeurt iets in het brein – alsof je een schakelaar omzet. Maar hoe dat werkt, weet niemand’, zegt hij.
Psychologica geeft de antwoorden. Bekijk in onze webshop!