Nu steeds meer jonge vrouwen gevaccineerd worden, klinken er geluiden dat het coronavaccin de menstruatiecyclus kan veranderen of verergeren. Wat zegt de wetenschap hierover?

In februari tweette antropoloog Kate Clancy van de Universiteit van Illinois dat ze vroeg ongesteld was geworden en hevig bloedde na haar eerste dosis van het coronavaccin Moderna. Ze vroeg of anderen iets soortgelijks hadden meegemaakt. Er waren zoveel online reacties dat ze amper 21 minuten later besloot een onderzoek in te stellen om de kwestie te bestuderen.

De resultaten van dat onderzoek zijn nog niet bekend, maar uit gegevens uit het Verenigd Koninkrijk blijkt dat Clancy niet de enige is die na een coronavaccin veranderingen in het menstruatiepatroon heeft opgemerkt.

Welke gegevens hebben we over de invloed van coronavaccins op de menstruatie?

Tot 17 mei kwamen bijna 4000 meldingen van veranderde menstruatie gelinkt aan een coronavaccinatie binnen bij de Britse Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). Mensen meldden vertraagde of hevigere menstruaties en onverwachte bloedingen.

Om welke vaccins ging het?

In totaal werd in 2734 meldingen het AstraZeneca-vaccin genoemd. 1158 meldingen hadden betrekking op het Pfizer-vaccin en 66 meldingen op het Moderna-vaccin, zo blijkt uit gegevens die de Britse krant The Sunday Times heeft ingezien. De MHRA zegt echter dat het huidige bewijs ‘niet wijst op een verhoogd risico van menstruatiestoornissen of onverwachte vaginale bloedingen na de vaccins’.

Wat kan de oorzaak zijn van hevigere menstruaties?

Ze kunnen deel uitmaken van de normale immuunreactie van het lichaam op vaccins. Verloskundige en gynaecoloog Jen Gunter suggereerde dat immunisatie mogelijk kan leiden tot menstruatiestoornissen door ontsteking van het baarmoederslijmvlies – het slijmvlies van de baarmoeder dat tijdens de menstruatie wordt afgestoten. Maar dat verband kan ook indirect zijn, of mogelijk niet-bestaand, zegt ze.

Is het dan gewoon toeval?

Aangezien dit nieuwe vaccins zijn, moeten we onbevooroordeeld zijn over mogelijke bijwerkingen, zegt Pat O’Brien, adviseur verloskunde en gynaecologie aan het University College London Hospital. ‘Dat gezegd hebbende, zullen veel vrouwen op een bepaald moment in hun leven een periode hebben waarin hun menstruatie een beetje ongewoon wordt. En natuurlijk krijgen veel, heel veel vrouwen een vaccin. Het kan gewoon toeval zijn, of het kan oorzaak en gevolg zijn. Maar we weten het op dit moment gewoon niet.’

Wat zou dit nog meer kunnen verklaren?

Stress, dieet en lichaamsbeweging kunnen allemaal invloed hebben op de menstruatiecyclus, dus het is niet onredelijk om te denken dat de stressfactoren van de pandemie bij sommige mensen veranderingen in de menstruatie hebben veroorzaakt. Uit een recente studie bleek dat ongeveer de helft van de 749 onderzochte atleten tijdens de lockdown veranderingen in hun menstruatiecyclus rapporteerden. De auteurs zeggen dat stress de belangrijkste factor was. Zorgen over baanonzekerheid werden bijvoorbeeld in verband gebracht met een langere menstruatie.

Hoe kunnen we zeker weten of coronavaccins deze veranderingen veroorzaken?

De wetenschappelijke literatuur over dit onderwerp is gebrekkig. ‘Er is veel dat we niet weten’, zegt epidemioloog Leslie Farland van de Universiteit van Arizona, die bezig is met een retrospectieve studie om te onderzoeken of er menstruatieveranderingen optreden na coronavaccinatie. Ze zegt dat de huidige situatie een teken is dat we ‘werk moeten maken van het systematisch verzamelen van informatie over een gezonde menstruatie en de reproductieve gezondheid’ in klinische studies en bij het toezicht op de volksgezondheid.

Moeten vaccins worden getimed met de menstruatiecyclus om bijwerkingen te voorkomen?

Het Amerikaanse College van Verloskundigen en Gynaecologen zegt dat er geen reden is om vaccinaties te plannen op basis van de menstruatiecyclus, en dat je tijdens de menstruatie gewoon vaccins kunt krijgen. Zoals altijd moet iedereen die last heeft van ongewoon vaginaal bloedverlies een arts raadplegen, vooral als ze voorbij hun laatste menstruatie oftewel postmenopauzaal zijn.