Wetenschappers hebben de koudste plek op aarde geïdentificeerd. Het oosten van Antarctica bereikt temperaturen van -93 °C.

Deze kaart toont zowel het vorige record, als de nieuwe laagste temperatuur. Bron: Ted Scambos, National Snow and Ice Data Center
Deze kaart toont zowel het vorige record, als de nieuwe laagste temperatuur.
Bron: Ted Scambos, National Snow and Ice Data Center

Op 10 augustus 2010 daalde het kwik op het Antarctisch Plateau tot -93,2 °C: de allerlaagste temperatuur ooit gemeten. Dat is een stukje kouder dan het vorige record van -89,2 °C, de temperatuur die wetenschappers op 21 juli 1983 vaststelden bij onderzoeksstation Vostok, in hetzelfde Antarctisch gebied.

Koude lucht
De onderzoekers vonden de recordtemperatuur in holtes die tussen Dome A (Argus) en Dome F (Fuji) liggen. De holtes zijn zo’n vijf bij tien kilometer groot en vier meter diep. Omdat koude lucht een grotere dichtheid heeft dan warme lucht, zakt de koude lucht naar de laagste plek – in dit geval de holtes, waar de lucht vervolgens nog verder afkoelt. Zodoende nam de temperatuur verder af dan ooit eerder is gemeten.

Bij -93 °C ‘is elke adem pijnlijk en moet je goed uitkijken dat je keel en longen niet bevriezen wanneer je inhaleert’, zegt onderzoeksleider Ted Scambos in een persverklaring. Scambos prijst zichzelf gelukkig nog nooit zo’n kou te hebben meegemaakt.

Limiet
Scambos en zijn collega’s gebruikten gegevens van verschillende satellieten en sensoren.  Tot hun verrassing ontdekten ze niet een specifieke koudste plek, maar een groter gebied waarin verschillende holtes dezelfde extreem lage temperatuur bereikten. ‘Er lijkt een limiet te zijn voor hoe koud het kan worden in dit gebied, en hoeveel warmte kan ontsnappen’, aldus Scambos. Waarschijnlijk bepaalt de samenstelling van de atmosfeer in het gebied hoe laag die limiet is.