Een bepaald stofje dat mensen soms via hun huid, ademhaling of ontlasting afgeven, lijkt ons gedrag te beïnvloeden. Hoewel het geen merkbare geur heeft, maakt het mannen rustiger, terwijl vrouwen er juist agressiever van worden.
Wetenschappers moeten nog uitzoeken wanneer en onder welke omstandigheden mensen en andere zoogdieren hexadecanal, zoals dit stofje heet, afscheiden. Het lijkt er echter wel op dat mensen onbewust met elkaar communiceren via hun lichaamsgeuren, zegt Eva Mishor, promovendus neurobiologie aan het Weizmann Instituut van Wetenschappen in Israël.
‘Mensen ruiken elkaar – hun kinderen, hun geliefden, vreemden – de hele tijd’, zegt Mishor. ‘Onze studie versterkt het idee dat mensen via hun lichaamsgeuren met elkaar communiceren, en dat we daar veel informatie uit halen.’
Eerder onderzoek toonde al aan dat hexadecanal werkt als een soort sociale buffer die stress bij muizen verlaagt, vertelt ze. EEG-scans wezen erop dat het stofje bij mensen het mannen- en vrouwenbrein verschillend beïnvloedt, alleen was nog niet bekend hoe.
Spelletje
Om dit te onderzoeken, lieten Mishor en haar collega’s 67 mannen en 60 vrouwen – in leeftijd variërend van 21 tot 34, en zich allemaal identificerend met hun geboortegeslacht – een economisch spelletje spelen tegen andere mensen of robots. Alle deelnemers snoven kruidnagelolie voor het spelen. Bij de helft was deze olie vermengd met hexadecanal, wat de geur van de olie niet veranderde.
De onderzoekers zorgden dat het spelletje na een paar rondes oneerlijk leek. Tijdens het spelen konden de deelnemers hun tegenstanders ‘opblazen’, met een knallend geluid van verschillende volumes. De onderzoekers zagen dat vrouwen die hexadecanal hadden gesnoven agressiever reageerden in het spel. Bij het ‘opblazen’ van hun tegenstander zetten ze de volumeknop 17,6 procent harder, zegt Mishor.
De mannen die hexadecanal snoven zetten de volumeknop juist 18,4 procent lager dan de groep die dat niet deed, vervolgt ze.
Verschil in hersenactiviteit
fMRI-scans van de hersenen van de deelnemers lieten zien dat zowel mannen als vrouwen na het snuiven van hexadecanal een verhoogde activiteit hadden in hersengebieden geassocieerd met het herkennen van sociale signalen. Toen ze zich tijdens het spel geprovoceerd voelden, vertoonden vrouwen meer hersensignalen tussen die gebieden en gebieden die verantwoordelijk zijn voor agressie. Bij mannen verminderde de activiteit tussen die gebieden juist.
Mensen produceren zelf hexadecanal als een bijproduct van hun stofwisseling. Of ze het ook van bepaalde soorten voedsel kunnen krijgen, moet nog onderzocht worden, zegt Mishor.
Het onderzoek keek niet naar fysiologische reacties op de geur, wat de resultaten versterkt zou hebben, zegt Jasper de Groot, universitair docent gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Desondanks heeft het volgens hem baanbrekende implicaties.
‘Het zit onder de grens van bewuste waarneming, en toch beïnvloedt hexadecanal het gedrag van mannen en vrouwen blijkbaar verschillend’, zegt de Groot. ‘Dit zijn echt opvallende resultaten die laten zien dat als we ons ergens niet van bewust zijn, dat nog niet wil zeggen dat het ons niet sterk beïnvloedt.’ Toch gedragen mensen zich niet altijd naar de agressie die ze voelen, zegt hij.
