In Ontdekking van de elementen, het nieuwste deel van de boekenserie De Wetenschappelijke Bibliotheek, laat wetenschapsauteur Philip Ball zien hoe we langzaam maar zeker de bouwstenen van materie hebben ontrafeld. Hieronder een voorproefje uit het boek: Nobelprijswinnaar Ben Feringa vertelt in het voorwoord waar zijn eigen fascinatie voor de elementen vandaan komt.
‘Verwondering en mysterieuze schoonheid is wat me nog helder voor de geest staat toen ik tijdens mijn middelbareschoolperiode voor het eerst het schilderij The Alchymist in Search of the Philosopher’s Stone van Joseph Wright zag. De ontdekking van het element fosfor; ik voelde me als het kleine jongetje in het hoekje op het doek, gefascineerd door het oplichten van het zuivere fosfor.
Beeld: Derby Museum and Art Gallery, Engeland.
Van de bloeiende zonnebloem in onze tuin en het scherm van de laptop waarop deze letters verschijnen tot alle bouwstenen van mijn eigen lichaam, niets zou er zijn zonder de chemische elementen waaruit dit alles is opgebouwd. De ontdekkingsreis van de elementen, die Philip Ball beschrijft in dit fraai geïllustreerde boek, is een fantastische geschiedenis van de speurtocht van de mens naar de ‘atomaire bouwstenen van de wereld’.
Van de bronstijd, waarin het magische effect van het toevoegen van kleine hoeveelheden tin aan koper op de hardheid van het materiaal de wereld veranderde, via de middeleeuwse alchemie, tot de ontdekking in de nucleaire twintigste eeuw van nieuwe ‘kunstmatige elementen’, je blijft door dit boek geboeid. Op heldere wijze legt Philip Ball uit hoe door de eeuwen heen de ontdekkingen van de elementen onze inzichten in de wereld hebben veranderd en cruciale innovaties mogelijk hebben gemaakt die uiteindelijk hebben geleid tot onze moderne maatschappij. De ongeveer 40 verschillende elementen in jouw iPhone getuigen hiervan.
Het is fascinerend te ervaren hoe een relatief beperkt aantal bouwstenen, de elementen, de schier oneindige variëteit aan moleculen en materialen en eigenschappen mogelijk maakt die we in onze tastbare wereld tegenkomen. De studie van de elementen is waarschijnlijk ouder dan het menselijk schrift. Het periodiek systeem vormt het universele alfabet. De rangschikking en onderlinge verhouding van alle elementen en het daarop gebaseerde schrift, de atomaire weergave van alle moleculen en materialen, geeft ons ook de taal die wetenschappers en studenten over de hele wereld verbindt.
Dit boek laat zien hoe de zoektocht naar de elementen de verbeeldingskracht van de mensheid door de eeuwen heen heeft gestimuleerd en wetenschappers de nieuwe inzichten heeft gebracht teneinde de bouwstenen van de natuur te kunnen exploreren. De ervaring van een prachtig palet aan kleuren die het gevolg zijn van het scala aan elementen dat gebruikt wordt bij vuurwerk, gaat u ongetwijfeld ook meemaken bij het lezen van dit boek. Maar bovenal neemt Philip Ball ons in Ontdekking van de elementen mee naar de menselijke fascinatie voor ontdekkingen; op reis naar de magie en schoonheid van de elementen.’
