Wolfram Alpha is een revolutionaire zoekmachine. Vindt bedenker Stephen Wolfram althans zelf.

Begin maart kondigde de befaamde Britse wiskundige op zijn weblog de lancering aan van zijn nieuwste project: een zoekmachine die feitelijke vragen beantwoordt. Tik in ‘weather Amsterdam’, en je krijgt een tabel met de huidige temperatuur, de windsnelheid en mate van bewolking. Daaronder staat een grafiek met de voorspellingen voor de komende week, en als je op de grafiek klikt kun je de gegevens van de afgelopen week, maand of zelfs de laatste tien jaar bekijken. Tik ‘Sydney New York’ en je krijgt de afstand tussen deze steden, een wereldkaart met de kortste vliegroute, hoe lang die vliegreis zou duren, hoe lang licht in een vacuüm er over zou doen om die route af te leggen, het aantal inwoners van de twee steden en nog een paar feitjes.
Maar is het ook genoeg om Google naar de kroon te steken? Wolfram Alpha gebruikt een enorme database van gecontroleerde gegevens – samengesteld door 150 deskundigen – en een gigantische hoeveelheid wiskundige formules en natuurkundige modellen. De zoekmachine maakt daarbij volop gebruik van twee eerdere Wolframiaanse projecten: het computerprogramma Mathematica en het vuistdikke boek A New Kind of Science, waarin Wolfram bepleit dat we de wereld door computerexperimenten kunnen begrijpen.
Een groot voordeel van Wolfram Alpha is dat er alleen gecontroleerde informatie wordt gegeven. Bovendien kunnen ook vragen die nog nooit zijn gesteld worden beantwoord, door een bestaande formule op andere gegevens toe te passen. Google geeft alleen informatie die al ergens door iemand is neergezet en heeft geen kwaliteitscontrole. Het grote nadeel, aan de andere kant, is dat Alpha de input moet begrijpen om iets zinnigs terug te geven. Testers kwamen bijvoorbeeld de volgende misser tegen: als je zoekt naar ‘$25 million 1945 dollars in 2008’, dan krijg je keurig de omgerekende huidige waarde van dat bedrag in 1945. Tiep je echter ‘$25 million 1945 in 2008’, dan begrijpt Alpha het tussenvoegsel ‘in’ als inches. De machine gaat er dan toe over om 1945 inch te vermenigvuldigen met het bedrag en met 2008, waarna hij het eindantwoord uitdrukt in de opmerkelijke eenheid ‘inch dollars’.
Voorlopig lijkt Wolfram Alpha vooral een aardige aanvulling op Google en Wikipedia. Met Google zoek je alles, op Wikipedia vind je achtergrondinformatie en Alpha is goed voor de feiten met getallen. Als je wilt weten met wie Britney Spears het op dit moment aanlegt, dan gebruik je Google; op Wikipedia lees je over grieppandemieën en Wolfram Alpha is handig als je de aflossing van hypotheken met rentes van 4,25 en 4,5 procent wilt vergelijken.
Wolfram Alpha zou tegen de tijd dat u dit leest voor iedereen online moeten zijn. Probeer het dus vooral zelf eens op www.wolframalpha.com. IS