Waar komt die aanhoudende pieptoon in je oren vandaan? Wetenschappers namen hem waar in verschillende hersengebieden dankzij een uniek kijkje in de hersenen.
De pieptoon of ruis wordt tinnitus genoemd. Voor de meeste mensen is hij maar van korte duur, maar bij sommigen blijft hij jarenlang hangen. Ondanks dat miljoenen mensen er weleens last van hebben, is de oorzaak vaak nog onduidelijk.
Wetenschappers van de University of Newcastle kregen een unieke kans om een kijkje te nemen in de hersenen van iemand met tinnitus. Een man met aanhoudende tinnitus moest een hersenoperatie ondergaan voor epilepsie. De onderzoekers mochten van de situatie gebruik maken en hun eigen tests uitvoeren op de man.
Elektroden in de hersenen
Chirurgen plaatsten elektroden in verschillende gebieden van de hersenen van de man om de oorzaak van zijn epilepsie te achterhalen. Zo konden ze ook zijn hersenactiviteit registreren. De man was bij bewustzijn tijdens deze procedure, zodat de onderzoekers hun tests konden uitvoeren.
Ze lieten dertig seconden witte ruis horen, het geluid dat uit een ouderwetse tv komt die geen signaal ontvangt. Dat geluid onderdrukt tinnitus tijdelijk. De man moest scores geven aan het volume van de pieptoon in zijn hoofd op drie momenten: voor de witte ruis, er direct na en tien seconden later. Deze meting werd meerdere malen herhaald in de volgende twee dagen.
William Sedley, neuroloog van de University of Newcastle: ‘Normaal gesproken vergelijken studies de hersenactiviteit van mensen met en zonder tinnitus, zonder echt in de hersenen te kunnen meten. Niet alleen zijn deze metingen minder nauwkeurig, maar mensen met tinnitus kunnen zich concentreren op het geluid terwijl degen zonder tinnitus aan hun lunch kunnen denken.’
Verschillende hersengebieden
Ze ontdekten dat verschillende soorten hersengolven die geassocieerd worden met tinnitus veel meer voorkwamen dan voorheen werd gedacht. Ook waren ze in verschillende hersengebieden waar te nemen. Zo zagen de onderzoekers dat de tinnitus niet alleen verband had met de primaire auditieve cortex, het hersengebied dat als eerste geluid verwerkt en zich aan de zijkant van de hersenen bevindt. Tinnitus had ook verband met hersengebieden die aandacht, geheugen en emotie reguleren.
De oorzaak ligt mogelijk in een soort storing in de aandacht. ‘Het is alsof je ’s nachts naar huis loopt en je elk klein geluidje hoort dat je normaal niet op zou pikken. Misschien is deze verhoogde aandacht bij mensen met tinnitus meer verspreid in de hersenen en lastig weer uit te schakelen’, aldus Sedley. Deze kennis helpt om behandelingen voor mensen met chronische tinnitus te ontwikkelen. Tot nu toe wisten onderzoekers niet goed waar ze behandelingen op moesten richten.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook