Podiumkunstenaars maken overuren en ervaren mentale druk om goed te presteren. Bijna allemaal krijgen ze vroeg of laat gezondheidsklachten. Janine Stubbe, lector Performing arts medicine bij Codarts hogeschool voor de kunsten, ontwikkelde de Performing Artist and Athlete Health Monitor. Dat is een methode om de fysieke en mentale gezondheid van podiumkunstenaars en sporters in de gaten te houden. Stubbe is een voorloper in haar vakgebied en de vraag naar haar methode groeit wereldwijd.
Wat houdt de gezondheidsmonitor in?
‘Onze tool stuurt maandelijks of wekelijks automatisch vragenlijsten naar de deelnemers. Hierin vragen we bijvoorbeeld of ze pijnklachten of slaapproblemen hebben, podiumangst ervaren en of ze tevreden zijn met hun prestaties. Daarnaast doen ze een aantal keer per jaar een fysieke test waarbij het gaat om uithoudingsvermogen, kracht en lenigheid. Die test is per discipline anders. Je kunt je voorstellen dat een lenigheidstest voor een voetballer anders is dan voor een danser.
Jaarlijks is er ook een screening door een fysiotherapeut en we prikken in februari en september bloed om bloedwaardes in de gaten te houden.’
Wat valt op als u naar de resultaten kijkt?
‘Door de tool ontdekten we dat negentig procent van de studenten van Codarts een tekort aan vitamine D. Dit tekort ontstaat als je niet genoeg zonlicht krijgt. De studenten zijn veel binnen in oefenruimtes, ook in de zomer. Door het tekort voelen ze zich vaker vermoeid en het verhoogt de kans op kleine botbreukjes. Wij zien die breukjes gelukkig niet bij onze studenten, vermoedelijk omdat het om jonge mensen gaat. Bij dansers in dansgezelschappen is het wel een bekend probleem. Codarts adviseert haar studenten nu vaker naar buiten te gaan en biedt vitamine D supplementen aan.’
Waarom is het nodig om sporters en podiumkunstenaars te monitoren?
‘Zowel podiumkunstenaars als sporters moeten presteren onder gigantische druk. Ze staan altijd in de schijnwerpers, worden voortdurend beoordeeld en voor hun vijfendertigste moeten ze carrière hebben gemaakt. Daartoe draaien ze overuren waardoor overbelasting, mentale klachten en blessures op de loer liggen. Bijna allemaal krijgen ze er vroeg of laat mee te maken.’
Welke klachten komen het meest voor?
‘Fysieke klachten zijn voor elke discipline anders. Dansers krijgen vaak klachten gerelateerd aan knie- en enkelgewrichten, circusartiesten meestal aan de schouderpartij en bij musici is het afhankelijk van hun instrument. Een violist zal sneller polsklachten krijgen dan een blazer, die door overbelasting fijne motoriek van de mond kan verliezen.Wat betreft mentale klachten zie je meer overeenkomsten, zoals podiumangst, stress of slaapproblemen.’
Jullie gebruiken de tool ook buiten Codarts. Is er veel vraag naar?
‘Zeker, in Nederland werken we onder andere samen met het Nationaal Ballet, het Nederlands Danstheater en de jeugdopleiding van Feyenoord. Ook balletscholen en gezelschappen in buitenland zijn geïnteresseerd. Daardoor hebben we wereldwijd gezien de grootste database op dit gebied en van over de hele wereld komen onderzoekers naar ons toe om de data te gebruiken.’
Op 16 februari 2021 vertelt Janine Stubbe over haar onderzoek in de eerste aflevering van Lunch met de Lector. Dit online evenement is via een livestream te volgen op deze pagina van 12:00 tot 12:30.