Hoe handig ben jij nog na een drankje? Sanne Botden, Maja Joosten en hun collega’s van de afdeling chirurgie van het Radboudumc in Nijmegen willen onderzoeken of alcohol invloed heeft op de operatieskills van Lowlands-bezoekers.
Stel je voor: je bent chirurg, en op je vrije zaterdagavond neem je het er eens lekker van. Een hapje en een drankje: gewoon een gezellige avond zoals zovelen dat doen. Dan gaat je telefoon. Er is een spoedgeval in het ziekenhuis, en jouw kennis en expertise zijn onmisbaar. Met dat drankje op kun je nog wel achter het stuur kruipen om naar het ziekenhuis te rijden, maar wat is de invloed op je chirurgische vaardigheden? Er is geen betere plek om dat te testen dan op Lowlands!
Uren maken
Een van de teamleden, Guus Bökkerink, heeft een ‘boxtrainer’ gemaakt die dient als simulatiemodel van een kijkoperatie. Aan de voorzijde zitten gaten waar instrumenten doorheen kunnen en een tablet die laat zien wat zich aan de binnenkant afspeelt. ‘Vanbinnen’ zijn er allerlei opstellingen mogelijk die de vaardigheden van de gebruiker testen. Van het stapelen van steentjes en het rijgen van een draad door een rij oogjes, tot lastige oefeningen zoals hechten. Hiermee kan de fijne motoriek beproefd worden, die belangrijk is tijdens een operatie.
Met behulp van zulke simulatiemodellen kun je de basis van operatieve vaardigheden uitstekend testen én oefenen. Het wordt wel eens gebruikt in de opleiding tot chirurg, maar het is niet verplicht om te blijven oefenen. Als chirurgen het willen gebruiken, moet dat in hun eigen tijd met een zelf aangeschaft simulatiemodel óf in het ziekenhuis, als het desbetreffende ziekenhuis er al een heeft. Kortom: gedoe.
Botden pleit voor verplichting van het oefenen met een simulatiemodel. ‘Piloten moeten ook eerst heel veel uren maken in een simulator voordat zij mogen vliegen, zelfs met een supervisor erbij. Dat zou bij de chirurgie eveneens een optie kunnen zijn’, zegt ze.
Ze is nieuwsgierig wat het Lowlands-publiek vindt. ‘Met de mening van heel veel duizend mensen kunnen we hopelijk een vuist maken, zodat er misschien wel wat verplicht gaat worden.’
Priegelwerk
Zo’n simulatiemodel is niet alleen geschikt voor chirurgen die hun handigheid weer even willen opfrissen, maar ook voor onderzoek met onervaren deelnemers, waar Lowlands hopelijk eind augustus weer vol mee loopt.
‘Die onervarenheid met chirurgische vaardigheden is ideaal. Ervaren mensen verschillen in de mate van ervaring, wat de resultaten minder vertrouwbaar maakt’, zegt Joosten. Wel zullen er mensen zijn met natuurlijke aanleg voor dit soort priegelwerk, maar door veel mensen te laten deelnemen, hopen ze dat eruit te filteren. ‘Mensen die gamen, hebben natuurlijk een voorsprong, maar daar vragen we naar en daarvoor kunnen we dus corrigeren.’
‘Omdat we ervan uit mogen gaan dat niemand operatie-ervaring heeft, zou iedereen net zo onhandig moeten zijn, waardoor we puur het alcoholeffect kunnen meten’, aldus Joosten. Chirurgen zijn dan ook uitgesloten van deelname aan dit onderzoek.
Er is nog een reden waarom Lowlands de perfecte plek is voor dit onderzoek. ‘Het is natuurlijk een beetje onethisch om mensen op te dragen twee alcoholische drankjes achterover te slaan,’ zegt Joosten. ‘Op Lowlands hebben de meeste mensen uit zichzelf al gedronken. Dat wisselende aantal drankjes gebruiken we om het verschil in handigheid te onderzoeken.’
De wetenschappers zijn vooral op zoek naar de mensen die weinig tot niks hebben gedronken. ‘Iemand met acht, negen bier achter de kiezen zal sowieso niet naar het ziekenhuis komen om te opereren.’
Daadwerkelijke invloed
Gelukkig komt het zelden voor dat een arts onder invloed op de OK komt te staan. Chirurgen die dienst hebben, houden er rekening mee dat ze kunnen worden opgeroepen. Het gaat hierbij dus om een onverwachte oproep. Of dat ooit in het Radboudumc is voorgekomen, weten ze niet, zeggen Botden en Joosten.
De daadwerkelijke invloed van alcohol op de chirurgische vaardigheden is eigenlijk onbekend. Dat hopen projectleider Botden en haar team met hun Lowlands-onderzoek te achterhalen.
Update 26 juli 2021: Lowlands 2021 gaat niet door. Vanwege de coronamaatregelen zijn meerdaagse evenementen tot 1 september afgelast. New Scientist kijkt uit naar volgend jaar, wanneer Lowlands 2022 losbarst – natuurlijk weer met talloze wetenschappelijke onderzoeken!
