Of het nou gaat om gigantische supernovarestanten tot microscopische schaaldieren, wetenschappelijke fotografie levert vaak verbluffende beelden op. Hieronder de door onze Australische collega’s uitgekozen winnaars en de eervolle vermeldingen van de New Scientist Eureka Prijs.
Eerste prijs: Zacht koraal door Gary Cranitch, Queensland Museum
Zachte koralen zijn veel diverser en meer verspreid dan het beroemde harde, rif-bouwende koraal, maar zijn veel minder bekend om hun gehele bijdrage aan de biodiversiteit van het koraalrif. Ongeveer een derde van ‘s werelds zacht-koraal-soorten is in het Groot Barrièrerif gevonden, maar er is maar weinig bekend over hen.
Tweede prijs: Haakworm door Aileen Elliot, Murdoch University, Perth
Op een dag, terwijl Aileen Elliot een cyste van een meerval aan het ontleden was, werd hij verrast door een worm met een netelig hoofd – een darmparasiet van de Acanthocephala phylum. Dat resulteerde in deze foto.
Derde prijs: Zoutwaterkrokodil door Justin Gilligan
Terwijl Justin Gilligan het koraalrif van Kimbe Bay in Papua New Guinea aan het verkennen was, verscheen deze jonge zoutwaterkrokodil. Hij focuste zijn camera op de opstaande ogen, de neusgaten en de gecamoufleerde huid – alle aanpassingen die deze krokodil moet maken om boven en onder het wateroppervlak te kunnen leven.
Op zoek naar het geheugen door Victor Anggono, University of Queensland
De jury was ook onder de indruk van deze foto van ontwikkelende neuronen, waarop ze hun axonen aan het uitbreiden zijn en aan elkaar laten zien om synaptische verbindingen tot stand te brengen. De mogelijkheid van neuronen om de kracht van hun connectiviteit in een neuraal circuit te regelen, ook wel synaptische kneedbaarheid genoemd, wordt verstaan als de cellulaire correlatie van het leren en het geheugen. We begrijpen dit moleculaire mechanisme nog niet helemaal, maar ontwrichting in dit fundamentele proces wordt vaak geassocieerd met vele neuropsychiatrische en neurodegeneratieve aandoeningen.
Kijken zonder te zien door James Dorey
De uitpuilende ogen van springspinnen behoren tot de meest gecompliceerde in de wereld van de ongewervelden. Dankzij een intern lenssysteem kunnen ze uitstekend kleuren zien. Ook kunnen ze hun roterend en horizontaal laten bewegen. Toch hebben deze twee mannelijke springspinnen (Opisthoncus parcedentatus) niet door dat ze maar een paar millimeter van elkaar vandaan zitten – zonder in een directe lijn van zicht te zitten laat hun reukvermogen hen vaak in de steek. James Dorey maakte deze zeer geprezen foto, tijdens een studie over hoe springspinnen bepalen welke slachtoffers ze kiezen voor hun maaltijd.
Restant van de Vela Supernova door Paul Haese
Toen 11.000 jaar geleden de supernova Vela ontplofte, werd deze explosie door mensen gezien als een nieuwe ster, die overdag te zien was. Nu is het alleen maar een onduidelijke ophoping van stof en gas, die in knopen in een groot gebied in het sterrenbeeld van Vela zweeft.
Onvolmaakte focus door Harald Kleine, School of Engineering and IT, University of New South Wales
Licht kan worden gefocust op één enkele plek, maar de focus van niet-lineaire golven wordt altijd verspreid. Deze foto’s, genomen met een hogesnelheidcamera, illustreren grafisch deze onvolmaakte focus. De gekleurde gebieden om de focus heen zijn indicatoren van de energie van het licht, dat niet goed gefocust kon worden.
Een andere planeet: Epacris Paludosa (alpine heath) Ericaceae door Seedy Voluntueers, Friends of the Australian National Botanic Gardens and Australian National University
Deze rasterelektronenmicroscoop foto van een heidezaadje, onthult de ingewikkelde vormen op kleine plantenzaadjes die niet te zien zijn met het blote oog. Dit bijzondere zaadje – dat maar iets langer is dan een halve centimeter – komt van Australia’s National Seed Bank, die gericht is op het opslaan van levende zaadjes voor tien tot duizenden jaren voor behoud en onderzoek naar inheemse planten.
Kleine sluipwesp in amber door Geoff Thompson, Queensland Museum by Geoff Thompson, Queensland Museum
Deze wesp, die gevangen zit in amber is tussen de 10 en de 20 miljoen jaar oud. Door een barst in de amber kwam er lucht in en hierdoor werd het zilveren effect veroorzaakt. Aan de hand van deze foto identificeerde een expert de wesp als een nieuwe soort in het geslacht Phanuromyia (familie Platygastridae). Australische amberfossielen waren onbekend totdat amber in 2003 in Cape York in noord Queensland ontdekt werd.
Prismatisch leven, Sapphirina door Julian Uribe-Palomino, IMOS – CSIRO Plankton team, Oceans and Atmosphere Flagship
Dit microscopische schaaldiertje, genaamd Sapphirina, produceert een metallic blauwe kleur als licht in een bepaalde hoek zijn lichaam raakt. Dit mannelijke exemplaar is in de buurt van North Stradbroke Island in Queensland gevonden.