De vakantie is bij uitstek de periode om eens bij te lezen op het gebied van wetenschap. Welke boeken moeten er deze zomer in de koffer of op de e-reader? New Scientist-medewerkers tippen hun favoriet.
Het hoge Noorden
De Noordpool is een even betoverend als kwetsbaar stukje aarde. Het is het leefgebied van plant- en diersoorten die je nergens anders op aarde vindt: poolhazen, zadelrobben, ijsberen, maar ook de poolpapaver en de poolwilg hebben hier hun thuisbasis. Helaas staat deze unieke omgeving door menselijke invloeden onder druk. Emeritus hoogleraar biologie Louis Beyens bespreekt in deze ‘encyclopedie van de Arctis’ niet alleen voor de hand liggende onderwerpen (hoe bouw je een fatsoenlijke iglo?), maar laat je ook kennis maken met onbekendere kanten van de Noordpool. Wat is een pingo? Waar kun je qiviut voor gebruiken? Onvermijdelijk komt ook de laatste stand van zaken rondom klimaatverandering aan bod. Dit maakt Het hoge Noorden tot een fijn boek om door te grasduinen. Liefhebbers van verre streken -, en al helemaal als het daar een beetje fris mag zijn – komen goed aan hun trekken. Ook met de wetenschappelijke uitleg zit het wel snor. Zo kom je alles te weten over de Noordpool, van atmosferische fenomenen tot zoetwatervissen, en kun je wegdromen naar – nu nog – een van de mooiste plekken op aarde.
Het hoge Noorden. Louis Beyens € 29,99 Bestel in onze webshop
Praktisch planeetonderzoek voor de zaterdagochtend
Neem deze zomer ons zonnestelsel met je mee op vakantie. In onze eigen kosmische achtertuin is immers nog vreselijk veel te ontdekken. Neem alleen al de onbemande tochtjes van ruimtesondes en robotkarretjes naar exotische bestemmingen als Pluto, Jupiter en Mars. De foto’s die dergelijke reisjes opleveren, laten je heerlijk wegdromen bij hoe het moet zijn om niet naar Bali te backpacken, maar naar Mars. Zo’n tour wordt met ‘praktisch planeetonderzoek’ ineens heel tastbaar, want auteur en planeetonderzoeker Sebastiaan de Vet blijkt een uitmuntende gids. Met leesbaar plezier schotelt hij je de laatste natuurkundige en geologische inzichten over de planeten voor. De enige manier om nóg dichter bij die planeten te komen is door binnenkort onder leiding van De Vet op reis te gaan naar IJsland, waar de buitenaardse landschappen uit het boek in het echt te bewonderen zijn. Of door te wachten totdat ruimtetoerisme eindelijk eens echt van de grond komt, natuurlijk.
Praktisch planeetonderzoek voor de zaterdagochtend, Sebastiaan de Vet, € 19,99 Bestel in onze webshop
Hippocrates in de Hel
Een boek over de gruweldaden van naziartsen is waarschijnlijk niet het eerste wat je voor de zomervakantie in je koffer stopt. Zoals je mag verwachten, bevat Hippocrates in de hel van de Franse auteur Michel Cymes een hoop ellende. Toch zou ik eenieder aanraden om naast het luchtige leesvoer een plekje in te ruimen voor dit boek. Vanwege het handzame formaat en de goede schrijfstijl, maar vooral vanwege het onderwerp. Hippocrates in de hel biedt een fascinerend inkijkje in de lange tijd genegeerde resultaten van de medische experimenten van Josef Mengele en consorten. Het kan geen kwaad je even te verdiepen in deze zwarte bladzijde in de geschiedenis, zodat je daarna ten volle kunt genieten van de luxe en vrijheid van een vakantie.
Hippocrates in de Hel, Michel Cymes, €19,99 Bestel in onze webshop
De Spreeuw
‘Op zijn mooist zijn ze in de lente. Dan moet er namelijk versierd worden.’ Als je deze zinnen leest, denk je wellicht dat hier een boek over verleidelijke vrouwen wordt besproken. Niets is minder waar. Bovenstaande regels zijn terug te lezen in De spreeuw van journalist Koos Dijksterhuis, bekend van onder meer zijn dagelijkse natuurcolumn in dagblad Trouw. Bijna veertig jaar geleden raakte Dijksterhuis gefascineerd door de spreeuw en zijn enthousiasme voor deze ogenschijnlijke doorsnee vogel is terug te lezen in bijna honderdzestig pagina’s die dit boek telt. Dijksterhuis schrijft vaak vanuit de ik-persoon en het autobiografische enthousiasme werkt aanstekelijk: ‘Eindelijk ontdekte ik hem, boven in de spar. Nee zeg, een spreeuw. Kon een spreeuw zo mooi zingen?’ In het boek lees je onder andere hoe je deze vogel herkent, hoe hij zingt en wat hij eet. Daarnaast doet Dijksterhuis met regelmaat een greep uit de mondiale wetenschappelijke literatuur, hetgeen het boek ook interessant maakt voor de hardcore vogelfanaat.
De spreeuw, Koos Dijksterhuis, € 19,99 Bestel in onze webshop
De halve aarde
Lezen schiet er in het dagelijks leven nog wel eens bij in. Vaak beperken de boeken die ik gedurende een normale werkweek lees zich tot die onderwerpen waar ik niet al te veel over na hoef te denken. Of dat te wijten is aan niveau of onderwerp daargelaten, vind ik het toch ook altijd leuk om boeken te lezen die me echt uitdagen. Vakanties zijn daar de uitgelezen kans voor. Je hoofd is leeg, je hebt tijd zat, en na of tijdens een dag in de zon is die mentale uitdaging zeer welkom. De halve aarde van bioloog E. O. Wilson is zo’n boek om over na te denken. Het gaat slecht met onze planeet, zegt de auteur. De enige oplossing om de natuur te redden – en zo ook ons eigen voortbestaan veilig te stellen – is minstens de helft van de planeet tot een natuurreservaat maken. Duidelijk, gestructureerd en indrukwekkend. En, misschien met een beetje tijd, ook zeker voor de niet-bioloog erg interessant.
De halve aarde, Edward O. Wilson, € 19,95 Bestel in onze webshop
Slimmer Sneller Beter
‘Voor iedereen die slimmer wil werken’ is de prikkelende eerste zin op de achterflap. Ja, wie wil dat nou niet? Charles Duhigg, een Amerikaanse journalist die al diverse publicaties over productiviteit op zijn naam heeft staan, laat in Slimmer Sneller Beter zien dat het niet te maken heeft met ellenlange to do-lijstjes maar met een juiste mindset. Aan de hand van boeiende voorbeelden beschrijft hij acht inzichten over productiviteit, elk uitvoerig onderbouwd met theorieën uit onder meer de psychologie en neurologie. Voor de praktijkvoorbeelden put hij uit eigen onderzoek naar de werking van teams bij Google, het tv-programma Saturday Night Live, Toyota en Disney. Wat blijkt het geheim? Productieve mensen en bedrijven dwingen zichzelf keuzes te maken die anderen mensen liever negeren. Productiviteit ontstaat wanneer mensen zich ertoe dwingen om anders te denken. In een bijlage laat Duhigg zien hoe je zijn inzichten in jouw praktijk kan toepassen. Een kort en bondig stappenplan hoe je zelf productiever kan worden! Een mooi voornemen voor na de vakantie…
Slimmer, sneller, beter, Charles Duhigg, € 24,99 Bestel in onze webshop
Hoe we zullen leven op Mars
Zet voor de zomervakantie van 2036 maar vast een tripje naar Mars in je agenda. Tegen die tijd kunnen we niet anders op Mars gaan leven, denkt Stephen L. Petranek, oud-hoofdredacteur van Discover Magazine. In Hoe we zullen leven op Mars lees je waarom en vooral hoe we Mars over twintig jaar kunnen gaan bewonen. Petranek voert een heel scala redenen aan om massaal naar Mars te vertrekken – van watertekorten tot klimaatrampen – en geeft een overzicht van de problemen aan die gepaard gaan met een leven op Mars. Gelukkig denkt Petranek niet in problemen maar in oplossingen en beschrijft hij je precies hoe we onder enorme straling, met weinig zuurstof én zonder zwaartekracht op Mars zouden kunnen overleven. Dat doet hij zo overtuigend dat ik – een leek op gebied van ruimtevaarttechniek met lichte vliegangst – een enkeltje Mars plots aantrekkelijk vind klinken. Voor in 2036 dan.
Hoe we zullen leven op Mars, Stephan Petranek, € 14,95 Bestel in onze webshop
De uitvinder van de natuur
In zijn eigen tijd was Alexander von Humboldt (1769-1859) een ontdekkingsreiziger en wetenschapper van wereldfaam, maar daar is anno 2016 weinig meer van over. De Duits-Britse historica Andrea Wulf wil Humboldt aan de vergetelheid ontrukken en heeft daarom deze bijna zeshonderd pagina’s tellende biografie geschreven, waarvoor ze de hele wereld over reisde. Ze bezocht niet alleen archieven om Humboldts boeken en brieven te lezen, maar volgde ook in het voetspoor van zijn gedurfde expedities in de meest afgelegen gebieden. Zo beklom hij de hoogste vulkaan ter wereld en reisde door Siberië, waar de bevolking aan miltvuur leed. Het laat zich raden dat het resultaat niet zomaar een biografietje van een studeerkamergeleerde is, maar een spannende levensbeschrijving van een gedreven geleerde die leest als een jongensboek.
De uitvinder van de natuur. Het avontuurlijke leven van Alexander Von Humboldt, Andrea Wulf, € 39,99 Bestel in onze webshop.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder:
- Leestips voor de zomer van 2015
- De top 12 beste boeken van 2014
- De nalatenschap van de naziartsen
- Ontdekkingsreiziger herontdekt