Het Nederlandse project Mars One wil in 2023 vier mensen naar Mars sturen om daar te gaan wonen. De kosten worden gedrukt door van de trip een realityprogramma te maken. Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft is ambassadeur van het project.
Bron: Mars One
Hoe raak je betrokken bij een project dat enkele reizen naar Mars verkoopt?
Het concept sluit goed aan bij mijn eigen ideeën over de verkenning van de ruimte, zoals ik in mijn boek Planetenbiljart beschrijf. Toen mede-oprichter en algemeen directeur van Mars One, Bas Lansdorp, mij vroeg om ambassadeur te worden, was mijn eerste reactie dat het langer zou duren en veel duurder zou worden dan ze dachten. Maar toen ik er meer over te weten kwam, raakte ik er toch van overtuigd dat het mogelijk is om binnen tien jaar mensen naar Mars te sturen. En dus zei ik uiteindelijk ja.
Wat vind je opwindend aan dit idee?
Al sinds het Apollo-programma droom ik van nederzettingen op andere planeten. Natuurlijk besef ik als wetenschapper heel goed dat je beter slimme robots kunt sturen wanneer je meer wilt leren over andere planeten. Maar bij dit project gaat het erom of we kunnen overleven in een nieuwe omgeving, in een kleine gemeenschap met een micro-ecosysteem, waar we ons eigen voedsel kweken en alles opnieuw opbouwen. In zekere zin is dat vergelijkbaar met wat menselijke verkenners deden in de prehistorie.
Heeft Mars One al veel aanmeldingen?
Tot nu toe hebben bijna 40.000 mensen van over de hele wereld zich aangemeld voor een reis naar Mars. Dat is veel meer dan ik had verwacht. Iedereen wordt nu gevraagd naar hun redenen om te gaan en er zijn al duizenden antwoorden verzameld. In januari investeerden bedrijven uit Nederland en Zuid-Afrika in Mars One. Dat geld wordt later dit jaar gebruikt om het selectieprogramma voor astronauten op te zetten en om conceptuele ontwerp-studies te financieren.
Zou je niet liever betrokken zijn bij een meer wetenschappelijk project?
In zekere zin is dit een wetenschappelijk project. Er moeten veel wetenschappelijke vragen worden beantwoord en ik weet zeker dat er ook veel wetenschappelijke spin-offs zullen zijn. Er is al veel technologisch onderzoek gedaan naar de verschillende onderdelen van de missie en de grootste problemen zijn al geïdentificeerd. Een van de moeilijkste kwesties is bijvoorbeeld hoe om te gaan met de stralingsomgeving in de interplanetaire ruimte.
Vervolgens moet er nog onderzoek worden gedaan naar het ontwerp van de ruimtepakken, de beste locatie voor de basis op Mars en de beschikbaarheid – in de vorm van ijs – van water op de planeet. Het plan is om met kunstlicht voedsel in kassen te verbouwen, aangedreven door efficiënte zonnecellen, en ook daarbij komt een hoop interessant onderzoek kijken. De grootste vraag is nog wel of het hele idee überhaupt haalbaar is. Ik sta daarom open voor opmerkingen en suggesties van collega’s.
Hoe vind je het dat het project wordt betaald uit reality-TV? Krijg je daar geen spijt van?
Dit is een gevolg van hoe de wereld vandaag de dag in elkaar steekt. Overheden zijn niet bereid om een project als Mars One te financieren en dus moet het geld ergens anders vandaan komen. En als dat van een soort Big Brother of X-Factor komt, dan is dat maar zo.
Toch zou ik liever niet meewerken aan het televisieprogramma zelf. Natuurlijk heb ik me weleens afgevraagd waar ik aan ben begonnen. Dit klinkt tenslotte als een gek plan. Maar dit is nog steeds leuk, alles loopt nog op schema en er lijken geen grote obstakels te zijn. Tegen de critici zou ik zeggen dat de feiten voor zich spreken.
Zou je jonge wetenschappers aanraden om hier aan mee te werken?
Het zou me niet verbazen als het meer dan tien jaar duurt voordat Mars One de eerste mensen op Mars krijgt. Ik stel me voor dat het ook meer gaat kosten dan de zes miljard dollar die ze voor zich zien. Als het project mislukt, loopt mijn reputatie misschien een deuk op, maar ik weet vrij zeker dat ik dat wel overleef. Jongere wetenschappers, met hun hele carrière nog voor zich, lopen een groter risico.
Toch kan ik me niet voorstellen dat men het ze kwalijk zou nemen als ze zouden meehelpen bij de ontwerp-studies of wanneer ze de wetenschappelijke vraagstukken proberen op te lossen.
Wat is het verschil tussen Mars One en de aangekondigde missie Inspiration Mars?
De Inspiration Mars-stichting, van zakenman en ruimtetoerist Dennis Tito, wil een retourtje Mars aanbieden zonder daadwerkelijk te landen. Natuurlijk is dat een interessant idee, maar wel minder spannend dan een kolonie op een andere planeet bouwen. Ik vrees dat die missie hetzelfde lot beschoren is als het Apollo-programma: na een paar vluchten zijn mensen erop uitgekeken.
Mars One spreekt veel meer tot de verbeelding. Het doel is om uiteindelijk twintig kolonisten te sturen. In de verre toekomst zal die kolonie niet alleen groeien door immigratie, maar ook door bevolkingsgroei. Natuurlijk zal het wel even duren voordat het eerste kind wordt geboren op Mars. Het wordt nog een uitdaging de kolonie geschikt te maken voor kinderen, weet ik sinds ik opa ben geworden.
Zou je jezelf als vrijwilliger opgeven?
Ik zou dolgraag naar Mars gaan, maar dat je niet terug kunt keren, is voor mij een grote belemmering. Zelfs als we in de toekomst retourtjes aanbieden, is het vrijwel onmogelijk dat de eerste kolonisten nog terugkeren. Zoveel jaar doorbrengen in de veel lagere zwaartekracht van Mars heeft een onomkeerbare uitwerking op je botten en spieren.
Misschien zou ik het niet zo erg vinden om de aarde definitief te verlaten als ik veel ouder ben. Maar mijn kansen om dan te worden geselecteerd zijn verwaarloosbaar. Tegen die tijd zou ik maar een onhandige oude man zijn, die iedereen voor de voeten loopt.
Meld je aan als Mars-kolonist op www.mars-one.com
Gerard ’t Hooft
Natuurkundige Gerard ’t Hooft (Den Helder, 1946) is een van ’s werelds meest vooraanstaande theoretisch-natuurkundigen. Hij won in 1999 samen met Marinus Veltman de Nobelprijs voor de natuurkunde voor het ‘ophelderen
van de kwantummechanische structuur van elektrozwakke interacties’. Hij is hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en heeft onder meer diverse doorbraken in de deeltjesfysica op zijn naam staan. ’t Hooft schreef twee boeken voor algemeen publiek: De bouwstenen van de schepping (2002) en Planetenbiljart (2006). Momenteel is ’t Hooft ambassadeur
van het Nederlandse Mars One-project.