Te midden van al het gekrakeel over wie er in de verkiezingsstrijd allemaal wel en niet liegt, stopte een verkiezingsmeisje mij vandaag op de markt een folder toe. ‘Handen uit de mouwen in plaats van hand ophouden’, stond daar in strijdbare letters. Het meisje keek me een beetje afwachtend aan, alsof ze verwachtte dat ik haar uit dankbaarheid om de hals zou vliegen.
De ‘hand ophouden’. Zouden er echt mensen zijn die daarin hun levensvervulling zien? Zo van: ‘Mijn broer wilde piloot worden, maar ik wilde als kind altijd al handophouder worden?’
Ik heb zo mijn twijfels. Gisteren sprak ik toevallig twee oudere, handophoudende mevrouwen met een uitkering. Ze wilden allebei dolgraag aan het werk, maar de een kwam niet verder dan vrijwilligerswerk in het museum, de ander was net tevergeefs de uitzendbureaus afgegaan.
Ook heb ik een vriendin wiens werk het is om opgehouden handen te vullen, omdat ze bij de sociale dienst werkt. Zelfs daar is het werkschuwe tuig ver te zoeken, verzekert ze me soms: de meeste vaste bijstandsklanten zijn junks of psychiatrische probleemgevallen; het schuim aan de rand van de samenleving. Het is heus niet voor niets dat proeven waarbij ze deze stakkers in een bus laden om ergens asperges te gaan oogsten, keer op keer mislukken.
En de VVD maar tekeergaan. ‘Je hebt hier niets te zoeken als je alleen je hand ophoudt’, las ik in het verkiezingsprogramma van de partij die overigens dit jaar nog fors bezuinigde op het budget voor de reïntegratie van herintreders. Je hebt normale mensen die de handen uit de mouwen steken, en je hebt werkschuw tuig dat de hand ophoudt.
Ik heb de cijfers er maar eens bij gezocht. En wat blijkt: de grootste groep handophouders zijn niet de werklozen, arbeidsongeschikten, kunstenaars of bijstandstrekkers – maar, het zat erin, de AOW’ers:
Nu ik eraan denk, hoe zit het eigenlijk met de rijke handophouders? De huizenbezitters, die ieder jaar weer de hand ophouden voor een teruggaaf van hun erfpacht, opstal, financieringskosten en hypotheekrente?
Want vergeet de AOW’ers; deze vorm van hand ophouden wordt door 3,5 miljoen huishoudens gebezigd. Ruim driemaal zoveel als alle bijstandsklanten, ww’ers, kunstenaars, wajongers, arbeidsongeschikten en andere handophouders bij elkaar.
In verkiezingstijd is dat een ongemak dat steeds weer oprispt, en ik heb zelf ook een koopwoning, maar toch is het leuk om ook die cijfers eens bij elkaar te zetten:
Interessant, vindt u niet? Kampioen hand ophouden zijn met vlag en wimpel de huizenbezitters. Samen krijgen ze méér overheidsgeld dan alle arbeidsongeschikten bij elkaar, en meer geld ook dan alle handophouders uit de ww, bijstand en sociale werkplaatsen opgeteld. Ze trekken driemaal meer steun dan alle bijstandstrekkers van het land.
Dat is niet alles, want de huizenaftrek is ook nog eens berucht scheef verdeeld – de rijkste mensen profiteren er veel meer van dan de minder rijken. De grafieken zal ik u besparen (u vindt ze hier), maar wat ik daarin zag niet.
Let op: de 10 procent hoogste inkomens krijgen tezamen ongeveer evenveel geld aan hypotheekrenteaftrek als álle bijstandstrekkers bij elkaar!
Dat noem ik nog eens je hand ophouden. Zou zo’n VVD-campagnemeisje eigenlijk wel weten dat de typische handophouder in ons land niet de shag rokende Koos Werkeloos op zijn versleten bankstel is, maar de gepensioneerde VVD-stemmer in zijn verbouwde boerderij?
LOG
12:45: tweede tabel vervangen na verwarring over ’terrugave’ en ‘huizenaftrek’, laatste alinea’s aangepast.
15:27: kleine verbetering in aantal huishoudens dat koopwoning heeft