‘Hoe kan het dat klei van PlayDoh lekker ruikt en vies smaakt’, vroeg collega en buurvrouw Ionica Smeets (@ionicasmeets) via twitter (#didv). En Paul Weemaes (@pweemaes) heeft een vergelijkbare vraag: ‘Waarom vind ik juist de ergst stinkende kazen het lekkerst smaken?
Ionica heeft wel een idee wat de ratio achter een vies smakende klei kan zijn: ‘Het zal ook wel opzet zijn, het moet natuurlijk vies smaken om te voorkomen dat kinderen het eten’, maar vraagt zich af hoe het eigenlijk kan. ‘Geur en smaak zijn toch meestal gekoppeld?’
Ionica Smeets
Paul Weemaes
‘Omdat het naar wasmiddel ruikt’, zegt Marlies ter Voorde. ‘Ook dat is niet bepaald smakelijk. Net als lavendel, trouwens.’
Waar komt het idee vandaan dat dingen die lekker ruiken, ook lekker zouden moeten smaken? Inderdaad, geur en smaak zijn gekoppeld, zoals Smeets zegt, maar dat betekent nog niet dat ze hetzelfde zijn. Daarnaar verwijst ook New Scientist-lezer Eur van Andel: ‘Zout smaakt wel, maar geurt niet. NaOH idem.’ (Met NaOH is natronloog het basisingrediënt van veel gootsteenontstoppers).
Sterker nog: de vier basissmaken zout, zuur, zoet en bitter zijn helemaal niet te ruiken zonder hulp van de neus. Bij de vijfde basissmaak, umami of glutamaat, lukt dat ook nauwelijks. Zout is een belangrijk conserveringsmiddel van PlayDoh, dat op meel en water is gebaseerd. Maar de vieze zoutsmaak kunnen we dus niet ruiken. Hetzelfde geldt voor de vieze, zeepachtige smaak van basische oplossingen.
Ooit werd deze kinderklei ontwikkeld als product om behang van de muur te verwijderen. Daarin mislukte het volledig, maar als kinderklei is het nog altijd doorslaand succes. Waarschijnlijk dus vooral omdat kinderen het niet lusten.