Studenten die al drie keer zijn uitgeloot, en dus al drie jaar in België studeren, of biologie doen tegen hun zin, of bewegingswetenschappen. En het bijna moedeloos toch nog maar eens proberen, het moet toch een keer lukken. Zijn deze studenten binnenkort een uitgestorven soort? Wordt de loting voor de studie geneeskunde echt afgeschaft? En is dat eigenlijk een goed idee?
In eerste instantie zeg ik ja, zo’n loting is veel te willekeurig, we lopen daardoor met z’n allen veel goede dokters mis. Maar wat is het alternatief?
Er zijn verschillende mogelijkheden. Studenten kunnen worden toegelaten op basis van hun cijfers op de middelbare school. Deze cijfers zeggen wat mij betreft heel weinig. De een heeft in die periode wel zin om op te letten, huiswerk te maken en proefwerken voor te bereiden, de ander heeft daar echt geen tijd voor naast het uitgaan, met vrienden hangen, winkelen en muziek luisteren, kortom het ontwikkelen van een eigen persoonlijkheid.
Iedereen die het eindexamen VWO (met wis- en scheikunde, maar tegenwoordig werkt dat allemaal iets anders) haalt, is in staat geneeskunde te studeren, ongeacht het gemiddelde eindcijfer. Sterker nog, ik ken voorbeelden van mensen met een ruime 8 gemiddeld op het VWO, die zijn afgehaakt tijdens geneeskunde. Ze waren te zeer gefocust op hoge cijfers en konden de zelfopgelegde druk niet aan. Middelmatige leerlingen op het VWO vinden soms opeens hun draai bij geneeskunde en ontpoppen zich tot de beste studenten.
Toelaten op basis van motivatie dan. Dat klinkt heel mooi, maar lijkt me in de praktijk lastig. Zouden alle universiteiten alle aangemelde studenten uitgebreide vragenlijsten moeten laten invullen? Of beter nog, vraaggesprekken voeren? En dan nog, weet een 18-jarige echt wat ze wil? Veel interesses ontwikkelen zich pas later. Iemand van 18 weet vaak ook nog nauwelijks waar ze goed in is en hoe die sterke kanten te benutten.
En wat is eigenlijk een goede dokter? Een goede chirurg heeft compleet andere kwaliteiten dan een goede jeugdarts, een goede psychiater lijkt nauwelijks op een goede radioloog. Je wil dus in de opleiding geneeskunde liefst zoveel mogelijk verschillende soorten studenten hebben, die elk geschikt zijn voor een andere specialisatie. Hoe krijg je beter allerlei soorten mensen bij elkaar dan door een willekeurige loting?
Kortom, loting is misschien zo slecht nog niet! Maar het allerbeste zou zijn, en dat is gelukkig ook de bedoeling, om de numerus fixus op de studie geneeskunde af te schaffen. Laat iedereen lekker beginnen, en wie het niet kan of bij nader inzien toch niet wil, valt vanzelf af. Zo blijven de goede dokters hopelijk vanzelf over.
