Met een collega die zevenendertig keer zoveel verstand heeft van statistiek als ik, had ik een discussie over Sandy, het olijke orkaantje dat uitgroeide tot ‘Frankenstorm’.

Natuurlijk ging het hierom: komt het nou wel of niet door de opwarming van de aarde dat dit kon gebeuren?

‘Deze ramp an sich heeft natuurlijk geen reet met opwarming te maken’, mailde ik hem, op informelere toon dan ik in een blog zou schrijven. ‘Hooguit met het menselijk onbegrip van statistiek.’

Daarmee bedoel ik: in een opwarmende wereld mag je inderdaad meer en ergere tropische orkanen verwachten, maar je kunt per orkaan natuurlijk nooit zeggen of dit nu wel of niet zo’n ‘extra’ orkaan was.

Maar mijn collega, ouder en wijzer dan ik, zag dat anders. ‘Waarom zou het er natuurlijk geen reet mee te maken hebben?’, wilde hij weten. ‘Het doet mij toch een beetje denken aan de maffia die na een of andere moord meteen maar even de politie belt om te zeggen dat *zij* er niets mee te maken hebben.’

Dat vond ik wel een goeie. Ik pruttelde terug: ‘Mij doet het juist denken aan de politie die bij ieder dodelijk ongeval zegt: dit was helemaal geen ongeluk, de maffia heeft het gedaan.’

Straalstroom
Een lastige kwestie. En nu ik er tientallen artikelen over heb gelezen, begint mij pas te dagen hóé lastig.

De politie heeft, natuurlijk, gelijk. De lucht is warmer geworden, en warmere lucht houdt meer water vast, wat meer neerslag geeft.

En de politie heeft het moordwapen. Sandy werd in zijn pad vertraagd door een verstoring van de straalstroom op grote hoogte, en die verstoringen treden inderdaad vaker op door de klimaatverandering.

Maar ook de maffia heeft gelijk. Orkanen zijn er altijd geweest: de vorige keren dat Boston en New York werden getroffen door iets soortgelijks, was in 1812 en 1938, ruim voor de grote opwarming dus. Er is trouwens ook domweg geen statistisch bewijs dat er de laatste decennia structureel meer orkanen zijn, of dat ze erger zijn geworden.

Of neem de waterschade. De politie kan hier (terecht) inbrengen dat de zeespiegel een centimeter of tien hoger staat dan in 1970, en dat de opwarming van de aarde daar zeker aan heeft bijgedragen.

Maar de maffia kan dan weer zeggen: ‘Ja hallo, we hebben het hier nu over een vloedgolf van drie meter hoog! Die komt niet door de zeespiegelstijging, maar gewoon door de combinatie van sterke oostenwind en een extreem lage druk, die de zee als het ware in een bult omhoog zuigt.’

Roeiboot
Tien centimeter is maar een dertigste van drie meter; ik ben geneigd hier de maffia gelijk te geven. Maar aan de andere kant: misschien zijn er wel kades waar die tien centimeter net het verschil maakte tussen wel of geen watersnoodramp, je weet het gewoon niet.

Zo kibbelden ze vrolijk verder, de politie en de maffia. Over daad en toedracht en wapens en motieven: net zo lang totdat de polen smolten en de ijsbeertjes in een grote roeiboot bij ze aanklopten om te vragen of het wat rustiger kan.

In de VS is er trouwens ook nog die rabbijn die de komst van Sandy ‘goddelijke gerechtigheid’ noemde, een straf van hogerhand wegens het legaliseren van het homohuwelijk. Weg met dat Sodom en Gomorra aan zee, zal de god van deze gifkikker hebben gedacht.

Het is een argument dat ook doorklinkt bij de politie. Een straf van hogerhand voor het verpesten van het klimaat! Worden die Amerikanen eindelijk eens geconfronteerd met hun gedrag! Lekker pûh!

Maar daar was die 37 keer slimmere collega weer. ‘Eén storm bewijst nog geen door de mens veroorzaakte opwarming, en één zwaluw maakt nog altijd geen lente’, erkende hij. ‘Maar de vraag blijft: hoeveel zwaluwen zijn er dan nodig voordat we het lente mogen noemen?’