Ik bof toch maar. Daags nadat ik het NOS Journaal voor de voeten wierp slordig met onderzoeksnieuws om te gaan, krijg ik bijval uit onverwachte hoek: van de hoofdredacteur van het journaal zelf.
In dit interessante artikel in universiteitskrant Delta, over het tanende vertrouwen in de wetenschap, maakt journaalbaas Marcel Gelauff volstrekt helder hoe serieus het journaal wetenschap eigenlijk neemt.
Helemaal niet dus. ‘Wat vroeger voor waar werd aangenomen, wordt inmiddels weer ondergraven.’ En: ‘Wij doen geen simpel feitenonderzoek. Ik vind dat een onzinbenadering.’ En: ‘Ze [de deskundige en de man op straat, MK] komen allebei aan het woord. Ik heb geen opvoedkundige taak.’
Als de bloemenjuffrouw zegt dat het vaccin tegen baarmoederhalskanker je paarse pukkels geeft, weegt dat dus even zwaar als de mening van het RIVM. Gelauff: ‘Als de kijker na het zien van zo’n item in verwarring is, dan is dat zo.’
Laten we Gelauffs opvattingen eens vertalen naar de Haagse redactie. ‘Politieke beslissingen die vroeger werden genomen, worden inmiddels toch weer teruggedraaid.’ Of: ‘Ik kan niks met de suggestie dat wij de waarheid kunnen vaststellen.’
Toen in 2009 de Mexicaanse Griep uitbrak, was ik toevallig in Engeland. Het BBC nieuws liet zijn science editor aanschuiven, een capabele journalist die feilloos duidde wat er aan de hand was: nieuw virus, veel doden, best eng, maar bedenk wél dat het in Mexico is, een land waar griepvirussen altijd veel harder toeslaan.
Het NOS Journaal ging naar Ab Osterhaus (wiens werk het is om te waarschuwen tegen griepvirussen) en naar RIVM-topman Roel Coutinho (wiens werk het is om de bevolking te beschermen tegen ziektes). Die zeiden keurig hun mission statement op: de griep is een onderschatte ziekte, een nieuw virus is altijd gevaarlijk, vaccins moeten er komen.
De afloop kent u. Terwijl duidelijk werd dat het met het gevaar van het nieuwe virus erg meeviel, zette Nederland een massale vaccinatiecampagne op – waarna we voor 144 miljoen euro aan vaccins teveel bleken te hebben gekocht. In onder meer Engeland gebeurde dat niet.
‘Als de kijker na het zien van zo’n item in verwarring is, dan is dat zo. Ik heb geen opvoedkundige taak.’
Het gemopper van Gelauff (hbo-opgeleid) verraadt een ander sentiment. Wetenschap is maar lastig. Vervelend. Saai. Trouwens, wetenschappelijke uitspraken zijn ook maar een mening. Wat heb je eraan.
Een curieuze houding voor een medium dat toch bericht over dopingschandalen, veeziektes, klimaatverandering, kernenergie, weersextremen, virusuitbraken, computerbeveiliging, milieurampen en criminaliteitsstatistieken.
De wereld wordt steeds ingewikkelder. Maar het NOS Journaal houdt het gelukkig lekker simpel.
