Nu we steeds meer van ons leven online laten afspelen, en die technologie steeds meer mogelijk maakt, is het tijd om ook eens na te denken over de (ethische) mogelijkheden en gevolgen. Ik wil daarom even een paar vragen en ideeën opwerpen, met uiteraard een uitnodiging tot reactie.

We kunnen straks virtual reality-werelden scheppen, met levensechte visuele en lichamelijke prikkels. De seksindustrie heeft deze technologie natuurlijk voortgedreven voor de normale gebruiker, maar is hij ook te gebruiken voor de afwijkende gevallen? Pedofielen bijvoorbeeld. Wat nou als je de grote wens van een pedofiel uit kan laten komen door een virtual reality te creëren? Is dat wenselijk? Niemand die er last van heeft, geen klein kind meer dat een trauma oploopt… ik zie alleen maar voordelen. Maar moet de staat zoiets betalen? Het zorgt voor een veiliger omgeving, maar aan de andere kant faciliteer je zaken waar je het helemaal niet mee eens bent. Of toch wel? Ik neig toch wel naar ‘doen’. Het zou een soort methadon-kliniek kunnen worden voor seks; je geeft jezelf op zodat je stopt met strafbare feiten – en dat zonder helemaal te hoeven stoppen met je slechte gewoonten.

Zelfde technologie, ander idee. Stel dat de ervaringen in een virtual reality wereld niet te onderscheiden worden van het ‘echte’. Iedereen kan dan in principe een sekspartner maken die al zijn dromen uit laat komen; een perfect afgestemd uiterlijk, gewillig in alle wensen. Waarom zou je dan nog een vleselijke partner willen voor in bed? Een partner zal voor velen wenselijk blijven, maar meer voor het platonische, kan ik me zo voorstellen. Gaan we dan richting een tweedelig huwelijk? Een partner voor de humor, de gesprekken en de leuke activiteiten – maar seksueel vooral voor reproductie – en daarnaast een virtuele sexbom? Is dat gek?

Zullen huwelijken er slechter van worden omdat het gezien wordt als vreemdgaan? Of worden er juist meer huwelijken gesloten en is de kwaliteit ervan beter omdat er een reden tot scheiding wegvalt? Als het seksuele deel minder uitmaakt zal het makkelijker worden te settelen met iemand die je fysiek niet aantrekt. Of is seks zo’n ‘bonding experience’ dat je seksleven tweedelig wordt; met je echte partner seks uit liefde, en virtueel voor de lust? Ik heb werkelijk geen idee, maar ben erg benieuwd welke kant het op zal gaan..

Nog een laatste seksueel-ethisch vraagje dan. In online werelden kun je steeds meer met je personage, en daar hoort ook seks bij. Nou kan ik me voorstellen dat de mogelijkheden daarin een vlucht gaan nemen, inclusief het ontwikkelen van ongewenste intimiteiten (de wereld in Fable 3 heeft, hoewel nog niet online voor zover ik weet, al acties die deze kant op neigen). De vraag is; moet dat strafbaar worden? Ik denk dat deze vraag makkelijk te beantwoorden is, maar dat maakt hem niet minder relevant. Spelontwikkelaars hebben uiteraard de macht om dit soort dingen wel of niet aan hun wereld toe te voegen. Doen ze dat wel, dan weet je waar je je aan blootstelt als gebruiker – en wat de risico’s zijn. Doen ze het niet, dan gebeurt het simpelweg niet.

Daarmee lijkt een strafvraag afgewend, in eerste instantie. Maar wat strafbaar is in het ene land, is het niet in het andere – en online werelden overstijgen landsgrenzen. Is een volwassen Nederlander die online met een 17-jarig personage seks heeft – met toestemming – strafbaar? Nee, maar in de VS wel. En telt dan de leeftijd van het personage, of die van de speler? In hoeverre weet de ander dat? Is er sprake van psychische schade als jouw personage verkracht wordt? Ik kan me dat best voorstellen als je de band ziet die sommigen met hun ‘second life’ hebben. Het zijn misschien niet allemaal moeilijke vragen, maar het wordt wel tijd dat overheden hier eens naar gaan kijken. Ondertussen ben ik erg benieuwd hoe het NWT-publiek hierover denkt..!