We staan op het punt van een ware ICT-revolutie. De quantumcomputer is in rekenkracht een soort roadrunner die de huidige computers in het stof laat bijten. De belofte is enorm hoopgevend: supersnel en superveilig. Logisch dus dat laboratoria over de hele wereld er al decennialang jacht op maken.
Het idee voor een quantumcomputer stamt uit 1981. Als het aan een groep quantumfysici in Delft ligt, is die over 6 jaar uitontwikkeld in het lab, in hun lab welteverstaan. Zij openen in november een spiksplinternieuw laboratorium waar ze op vier verschillende manieren tegelijk een quantumcomputer proberen te bouwen. Op andere plekken in de wereld, zoals bij Microsoft en het Amerikaanse leger, werken de fysici slechts aan één spoor. Delft is vanaf 1 november de enige plek in de wereld die de vier kansrijkste routes tegelijk onderzoekt. Professor Leo Kouwenhoven, die de leiding heeft over het nieuwe lab, hoopt uit die vier trajecten de beste onderdelen te kunnen samenbrengen in een opschaalbaar model van een quantumcomputer.
Ik volg de ontwikkelingen in Delft op dit gebied al enige jaren. Als je zoals ik geen natuurkunde hebt gestudeerd, dan duurt het even voor je gevoel krijgt bij de quantummechanica die eraan ten grondslag ligt. Wat is een qubit? Hoe werkt een elektronspin? Wat bedoelen ze met verstrengeling? Dat is voor de meesten toch geen alledaagse kost.
Als wetenschapsjournalist zat ik ooit in de luxe positie om me de ins & outs van een quantumcomputer te laten uitleggen door quantumfysicus Ronald Hanson. Ik ging hem interviewen over zijn promotieonderzoek, maar omdat het voor mij de eerste keer was dat ik over quantummechanica schreef, leek het meer op een privécollege. Door zijn heldere uitleg toen kan ik de race om de quantumcomputer sindsdien goed volgen.
Voor jullie als lezers van New Scientist hebben we nu ook zo’n quantumcollege geregeld. Ik wil jullie allemaal uitnodigen om op 10 december met ons plaats te nemen in de collegebanken in Delft. Leo Kouwenhoven en Ronald Hanson, die nu een van de onderzoeken in het nieuwe Delftse lab leidt, zullen dan speciaal voor New Scientist-lezers een college geven over de bouw van een quantumcomputer en wat daar allemaal bij komt kijken. Bovendien zullen zij na afloop een rondleiding geven in hun quantumlab dat zij dan net in gebruik hebben genomen. Zo kunnen jullie met eigen ogen zien en voelen hoe magisch die wereld is en natuurlijk al je vragen over de quantumcomputer laten beantwoorden.
Om jullie goed voorbereid op pad te sturen, en voor iedereen die 10 december niet in Delft kan zijn, hebben we ons best gedaan om alle aspecten zo duidelijk mogelijk op papier te zetten in een 16 pagina’s tellend dossier dat is te vinden in ons novembernummer (#5) dat vanaf 25 oktober te koop is.
Hieronder alvast een voorproefje van Leo Kouwenhoven die een (Engelstalige) lezing geeft over vertrengeling: