Hé, een spaceshuttle met schietstoelen, da's raar. Afgelopen weekend kreeg ik deze foto van iemand die in 1976 mocht rondneuzen bij Nasa. Zo te zien sleutelden monteurs nog volop aan de eerste test-spaceshuttle Enterprise, op het moment dat de foto werd genomen. Vlak boven de uitkijkraampjes van de Enterprise zitten 2 nooduitgangen voor schietstoelen, ofwel ejection panels. Zijn die dan zo bijzonder?
Ja, behoorlijk bijzonder zelfs. De latere spaceshuttles hebben namelijk geen schietstoelen meegekregen. Gaat er iets mis tijdens de vlucht, dan zit je als ratten in de shuttleval. Toch raar dat de Enterprise, die nooit feitelijk de ruimte inging en alleen zweefvluchten maakte, in dat opzicht veiliger was dan de shuttles die later voor het echie werden afgevuurd.
Waarom kon Nasa niet gewoon even een paar schietstoelen in die ‘echte’ shuttles zetten? Kleine moeite, groot plezier. Een belangrijke reden is dat schietstoelen maar korte tijd bruikbaar zijn. Volgens sommige berekeningen hebben schietstoelen alleen nut hebben tussen 3 en 45 seconden na de lancering. Dat is de periode waarin de shuttle los is van de lanceertoren, en nog niet te snel gaat of te hoog is voor een schietstoelbevrijding. Voor zo’n korte tijd kost een schietstoelsysteem meeslepen te veel brandstof (en dus geld en laadvermogen). Grote moeite, klein plezier dus. Toch zou ik me als astronaut ook in die driekwart minuut graag in veiligheid willen schieten, mocht dat nodig zijn.
De belangrijkste reden voor schietstoelloze shuttles is echter dat de Enterprise was berekend op 2 passagiers, terwijl de latere shuttles 7 personen per moesten kunnen vervoeren. En 7 schietstoelen plaatsen was niet te doen. 5 bemanningsleden bevinden zich namelijk tijdens de lancering in het middendek, waar het technisch te lastig is om schietstoelen in aan te brengen. Toch maar die 2 oorspronkelijke schietstoelen handhaven – met als uiterste consequentie dat 2 astronauten zich bij een ramp kunnen wegschieten en de overige 5 achterblijven – dat zag Nasa niet zitten. Alles of niets, als het om overlevenden gaat. Geef mij dan maar een Sojoez!
