‘De tien grootste verslavingsinstellingen luiden de noodklok’, zo meldt het AD in een nieuwsbericht op zijn website. Volgens de instellingen drinken te veel vrouwen alcohol tijdens de zwangerschap. Echter in 2005 bracht de Gezondheidsraad al een rapport uit dat dat probleem aankaart. Het valt te bezien of het AD hier daadwerkelijk ‘nieuw’ nieuws te pakken heeft.
Ook in de papieren versie doet het AD uitgebreid verslag van alle risico’s die drinken tijdens de zwangerschap met zich meebrengt. De aanleiding daarvoor lijkt niet een nieuw onderzoek, nieuwe cijfers of het geluid van een ‘noodklok’ te zijn. Reden voor de krant om wat meer de diepte in te duiken met dat onderwerp lijkt de boekpresentatie van FAS-kinderen (kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom). In het boek worden de gevolgen van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap in tekst en beeld weergegeven.
Bronnen
Het AD zet zijn verhaal kracht bij door Roos Haase, pleegmoeder van drie kinderen met FAS, als bron aan te halen. Zij geeft in het artikel aan dat ‘een grote campagne die wijst op de gevaren van alcohol tijdens de zwangerschap keihard nodig is’. Daar sluiten de tien ‘grootste’ verslavingsinstellingen zich bij aan, aldus het AD. Dat lijkt echter niet meer dan logisch, aangezien die instellingen zich inzetten om de schade als gevolg van alcoholgebruik terug te dringen. Grote kennisinstituten als het Trimbos-instituut en het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) worden echter niet betrokken bij het luiden van de ‘noodklok’.
Ook de cijfers waarmee het AD de berichten ondersteunt, zijn niet bepaald recent. Zo meldt het internetbericht bijvoorbeeld dat 33 procent van de alcohol drinkende zwangeren hoogopgeleid is, 7 procent is laagopgeleid. Die resultaten zijn afkomstig uit een publicatie van begin dit jaar, dat zich baseert op de cijfers van nog oudere onderzoekscijfers. Daarnaast heeft de Gezondheidsraad in 2005 al een adviesrapport uitgebracht met een helder advies: niet drinken tijdens de zwangerschap. Koen Burgerhout van Bouman GGZ, een van de instellingen die acht jaar na dato de noodklok luiden, geeft hiervoor als reden ‘het uitblijven van adequaat gezondheidsbeleid vanuit de overheid’. Het is volgens Bouman belangrijk om een duidelijke norm te stellen, namelijk de nul-norm.
Schadelijk alcoholgebruik
Over deze nul-norm ontstaat nog meer verwarring in een ander AD-bericht, gepubliceerd in dezelfde papieren editie van de krant. Het bericht opent met de kop: ‘Vier glazen zijn al schadelijk’. Die kop lijkt te impliceren dat drie of minder glazen alcohol niet schadelijk zouden zijn. Het artikel zelf zegt hier echter helemaal niets over. Wel staat omschreven dat ‘zwangeren die in een keer vijf of meer glazen drinken, hun ongeboren kind veel schade kunnen toebrengen’.
Volgens Burgerhout, haalt het AD in dat bericht verschillende zaken door elkaar. ‘Veelal denkt men dat FAS-kinderen en kinderen met alcoholschade een gevolg zijn van het drinkgedrag van alcoholverslaafde moeders tijdens de zwangerschap’, zegt Burgerhout. Dat is echter niet het geval. ‘Een keer binge-drinken (in korte tijd 5 à 6 glazen alcohol leegdrinken) tijdens de zwangerschap kan al de ernstigste vorm van alcoholschade veroorzaken bij het ongeboren kind.’ De GGZ-medewerker geeft aan dat alcoholgebruik op elk moment van de zwangerschap lange-termijn-problemen kan veroorzaken, zoals gedrags- en ontwikkelingsstoornissen.
‘Naar schatting blijft nog steeds zo’n 35 tot 50 procent van de vrouwen drinken tijdens de zwangerschap’, zegt Nickie van der Wulp, medewerkster bij STAP. ‘Het is zorgwekkend dat die getallen nog steeds zo hoog zijn terwijl in 2005 al een adviesrapport is uitgebracht waarin staat dat zwangere vrouwen niet moeten drinken.’ Het blijft volgens Van der Wulp erg belangrijk om hier aandacht aan te besteden. ‘Elke vorm van media-aandacht is natuurlijk mooi meegenomen, maar er is niets nieuws aan dit bericht.’