Airbus presenteerde deze week op de Berlijnse luchtshow ideeën over de toekomstige luchtvaart, in pakweg het jaar 2050. Smarter Skies, zo heet de toekomstverkenning. De verkenning wordt ondersteund door een peiling onder 10.000 mensen in tien landen. Zo’n peiling zegt alleen meer over de issues waarover we ons nu zorgen maken, dan over de werkelijke noodzakelijke verbeteringen in dat toekomstige jaar.

Wat peilde Airbus nu onder die tienduizend mensen: 86 procent was een voorstander van zuiniger vliegtuigen en van vliegtuigen die minder koolstofemissies hebben. 78% zag vliegtuigen op biobrandstof wel zitten en 66% keek uit naar stillere vliegtuigen. 96% van de wereldreizigers, aldus Airbus, gelooft dat vliegtuigen in de toekomst duurzamer moeten zijn. Toch nog 37% stelt dat reizen per vliegtuig meer stressvol wordt en 32% vindt vertragingen en een late aankomst het meest vervelende aspect van reizen.

Onlangs vloog ik nog boven de Atlantische Oceaan. Ik maakte me eerlijk gezegd niet zo veel zorgen over het brandstofverbruik. Andere zaken schonk ik meer aandacht. Urenlang keek ik naar films op een minuscuul schermpje of zat ik te dutten. Na een aantal uren begon het zitvlees te irriteren. Daarnaast was er de stress bij overstappen – haal ik die aansluiting wel – en uiteraard steeds weer het wachten: in de rij staan om koffer af te geven, wachten voor het instappen, wachten op de koffer, wachten op een douanebeambte, wachten op bus of trein.

Ecolancering
Niettemin speelt milieu een belangrijke rol bij de door Airbus geënquêteerde luchtreizigers. Ze mogen blij zijn met de toekomstverkenning: Met verbeterd Air Traffic Management en betere technologie beloopt de jaarlijkse besparing in 2050 wel 1,5 miljard dollar, 9 miljoen ton brandstof en 28 miljoen ton vermijdbaar koolstofdioxide-uitstoot.

Wat heeft Airbus voor ons in petto, in het jaar 2050? Smarter Skies voorspelt diverse ontwikkelingen. Als eerste de ecolancering van een vliegtuig, waarbij een aangedreven onderstel op de startbaan het vliegtuig zoveel beginsnelheid geeft dat het stijl omhoog naar de kruishoogte klimt. Slimme vliegtuigen kiezen voor de meest optimale route en op drukke routes gaan ze over tot formatievliegen, wat een besparing op energiekosten levert. Bij aanvliegen en landen voorziet Airbus een toenemende populariteit van glijvluchten, wat resulteert in minder geluidsoverlast en – door lagere vliegsnelheid – een kortere landingsafstand. Na de landing moet een vliegtuig sneller motoren uitschakelen waarna autonome duurzaam aangedreven voertuigen zorgen voor het taxiën. Tenslotte voorziet Airbus het gebruik van regionale bronnen van duurzame energie, van biobrandstof en elektriciteit tot waterstof en zonne-energie.

Niet schrikwekkend, al deze ideeën. Ze zijn anno 2012 goed voorstelbaar. Sterker nog, die mensen die de enquête invulden zien ze liever vandaag dan morgen gerealiseerd. Hoge brandstofprijzen, geluidsoverlast, toenemende drukte – dat speelt nu. Ik zie in de enquête-uitslag toch vooral een tijdsgebonden opinie. Kan Airbus die verbeteringen misschien volgend jaar al inzetten, in plaats van in 2050?

Dan is het nog de vraag of het voldoende is. Een in de luchtvaartsector impopulair plan van de EU beoogt dat de luchtvaart in 2020 een reductie van zelfs 180 miljoen ton koolstofdioxide-uitstoot bereikt. Begin dit jaar heeft de EU de luchtvaart opgenomen in het omvangrijke systeem voor handel in emissierechten en protesten van andere landen (zoals VS en China) en vele vliegtuigmaatschappijen zijn niet van de lucht. 90% van die emissiereductie zal waarschijnlijk van elders worden gekocht.

Ik ben geen koffiedikkijker, maar ik weet bijna zeker dat mensen zich in 2050 zorgen maken over andere problemen. De wereld is dan ook anders. Mogelijk vliegen we dan buiten de dampkring tussen wereldsteden, in twee uur van Brussel naar New York. Misschien maakt het toekomstige internet vol virtuele ontmoetingsplekken de grootschalige luchtvaart overbodig. Pak die gesignaleerde problemen beter nu aan, Airbus, en begin snel met die beloftevolle verbeteringen. 2050 lijkt ver weg, nog 38 jaar. Maar de gemiddelde gebruiksduur van vliegtuigen is veertig jaar…