Emile Roemer (SP) en Femke Halsema (GroenLinks) hebben het in het verkiezingsdebat van woensdag precies even goed gedaan als de ‘winnaar’, VVD’er Mark Rutte. Dat blijkt als je de peilingen van onderzoeksbureau Synovate nog eens goed narekent.
Groot was de verbazing na de debatten van afgelopen zondag en woensdag. Hoewel Job Cohen slecht uit zijn woorden kwam, cijfers niet wist en weinig overtuigend overkwam, had hij het volgens de peilingen achteraf niet eens zo slecht gedaan. Na het ‘premiersdebat’ met Balkenende, Wilders en Rutte van zondag riepen kijkers hem uit tot de een na beste (na Rutte). En bij het lijsttrekkersdebat van woensdag werd hij gedeeld vierde, samen met Balkenende.
Maar er zit een addertje onder het gras. Onderzoek wijst namelijk uit dat mensen die al op een partij stemmen, ook navenant vaker zullen zeggen dat ‘hun’ lijsttrekker het debat heeft gewonnen. Ze steunen hun leider, ongeacht wat hij tijdens het debat zegt. Uit Brits onderzoek bleek vorige maand dat van iedere vier aanhangers van een politieke partij er gemiddeld drie de lijsttrekker van hun keuze ‘automatisch’ tot winnaar zullen uitroepen.
Dat is natuurlijk niet eerlijk. Grote partijen hebben immers meer aanhang, en krijgen dus ook meer stemmen ‘cadeau’ dan de kleintjes. Eigenlijk wil je weten wat kiezers die nog géén sterke mening hebben ervan vinden.
Gelukkig is dat te berekenen. Na het verkiezingsdebat van woensdag peilde onderzoeksbureau Synovate onder een representatieve steekproef van 1000 kijkers wie het debat had gewonnen. Dat leverde de volgende uitslag op:
1. Mark Rutte (VVD): 23 %
2. Femke Halsema (GL): 13 %
3. Emiel Roemer (SP): 12 %
4. Job Cohen (PvdA) / Jan-Peter Balkenende (CDA): 11 %
5. Geert Wilders (PVV) / Alexander Pechtold (D66): 10 %
6. André Rouvoet (CU): 4 %
Mark Rutte heeft dik gewonnen, denk je dan. Alleen: de VVD stond op dat moment in de verkiezingspeilingen op 36 zetels. Ofwel: 24,1 % van alle Nederlanders was op het moment van het debat VVD-aanhanger. Als van die mensen driekwart inderdaad ‘blind’ Mark Rutte na een debat tot winnaar uitroept, komt dat erop neer dat Rutte 18,1 procent van zijn steun na het debat ‘cadeau’ heeft gekregen (24,1 % x 0,75).
* Emile Roemer: tóch de winnaar
Zo kun je alle partijen afgaan. Dat levert opeens een heel andere uitslag van het debat op. De ‘neutrale kijkers’ blijken dan Femke Halsema en Emile Roemer even goed te vinden als Mark Rutte, en Job Cohen is écht de slechtste debater, slechter nog dan André Rouvoet en Jan-Peter Balkenende.
Dit is de uitslagenlijst als je alleen maar meetelt wat niet-bevooroordeelde kijkers ervan vonden:
1. Mark Rutte (VVD) / Femke Halsema (GL) / Emiel Roemer (SP): 17 %
2. Alexander Pechtold (D66): 16 %
3. Geert Wilders (PVV): 11 %
4. André Rouvoet (CU): 9 %
5. Jan-Peter Balkenende (CDA): 7 %
6. Job Cohen (PvdA): 6 %
Ook het premiersdebat van afgelopen zondag blijkt dan opeens volstrekt anders te zijn verlopen. Onderzoeksbureau Synovate kreeg van televisiekijkend Nederland de volgende uitslag op de vraag ‘wie vindt u de winnaar van dit debat?’:
1. Mark Rutte (VVD): 34 %
2. Job Cohen (PvdA): 23 %
3. Jan-Peter Balkenende (CDA) / Geert Wilders (PVV): 18 %
Maar als je de partij-aanhangers die sowieso op hun eigen kandidaat stemmen wegrekent, blijkt opeens dat Job Cohen helemaal niet tweede staat, maar onderaan bungelt:
1. Mark Rutte (VVD): 46 %
2. Geert Wilders (PVV): 23 %
3. Jan-Peter Balkenende (CDA): 18 %
4. Job Cohen (PvdA): 11 %
Ik moet u zeggen: dat komt eigenlijk veel meer overeen met de indruk die ik zelf had na het bekijken van beide debatten.
