Voetballers als Lionel Messi scoren majestueus volgens onze sportverslaggevers, omdat “het in zijn genen ligt opgeslagen”. Een voetbalexpert is natuurlijk niet mijn vakbroeder en ben ik niet echt ongerust.
Bedrijven die DNA analyseren beloven op internet te kunnen voorspellen dat het DNA van je kind laat zien of “het een Messi kan worden”. Nu fronsen mijn wenkbrauwen wel.
Moleculair beschouwd is het onzin dat DNA kennis alleen voldoende is voor wat je lichaam gaat presteren. Invloeden van de omgeving en opvoeding niet eens meegenomen.
DNA zorgt voor RNA en die voor onze eiwitten
Wie kent dit rijtje niet? Een gen in actieve vorm levert een specifieke RNA molecuul op, dat zorgt voor het bijbehorende specifieke eiwit.
De mens heeft ongeveer 25.000 genen. Hebben wij dan ook maar 25.000 verschillende genproducten, eiwitten? Met andere woorden wat aan genetische (erfelijke) informatie op het DNA ligt verankerd komt linea recta tot uiting in onze eiwitten en bepaalt wat we doen?
Nee. Een groot deel van onze genen voldoet absoluut niet aan de regel: 1 gen, 1 genproduct en “that’s it”. Nee, op RNA en eiwit niveau is variatie mogelijk, heel veel zelfs.
1 gen kan meerdere producten afleveren
Bijvoorbeeld, van 1 specifiek RNA worden stukjes verwijderd en andere aan elkaar geplakt en op deze wijze kunnen verschillende RNA moleculen en dus eiwitten van 1 gen worden gevormd.
Daarnaast treden een hele serie chemische modificaties op aan onze eiwitten, die niet direct zichtbaar zijn op het DNA niveau, maar wel cruciaal zijn voor de functie van onze eiwitten.
Eiwitten en RNA sturen DNA aan
Eiwitten en ook enkele RNA moleculen in onze cellen zorgen of een gen zal worden ge(in)activeerd. In welke lichaamscellen bepaalde genen worden gebruikt en hoeveel genproduct van die genen wordt gevormd is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten en RNA moleculen op een bepaald moment en in bepaalde hoeveelheid.
Wat heb je aan DNA kennis als het niet eens gebruikt wordt, je niet weet wanneer of waar het DNA actief is in ons lichaam of in welke vorm?
DNA kennis is slechts een onderdeeltje van de benodigde kennis. Dus ooit hebben we die kennis wel? Stuur je kind naar een goede voetbalclub en doe niet mee aan dit soort commerciële nonsens.
